Podgorica, (MINA) - Na teritoriji današnje Crne Gore postojala je snažna državna organizacija za vrijeme Dukljanske države od devetog do 12 vijeka. Za vrijeme kneza i kralja Mihaila koji je vladao od 1046. do 1082. godine Duklja 1077. godine dobija kraljevske znake od pape Grgura sedmog. Naziv Zeta se na ovim prostorima prvi put pominje krajem 11. vijeka u vrijeme kralja Bodina. Izmeðu 1183. i 1186. godine Zetu je pokorila Raška i pod vlašæu Nemanjiæa ostaæe do propasti Dušanovog carstva, nakon èega se osamostaljuje i njom od 1360. do 1421. godine upravljaju Balšiæi. Zeta se u tom periodu prostirala od donjeg toka rijeke Moraèe do Dubrovnika i od Lovæena do Prizerna, a u posjedu Balšiæa bili su svi primorski gradovi osim Kotora (Ulcinj, Bar, Budva, Cavtat), zatim Lješ, Danj, Drivast, Podgorica, Prizren, Peæ. Granica države Balšiæa na sjeveru nije prelazila liniju Budoš – Maglanik- Komovi-Mokra planina. U drugoj polovini 15. vijeka umjesto naziva Zeta poèinje da se upotrebljava ime Crna Gora. U periodu od 1455. do 1496. godine Crnom Gori vladaju Crnojeviæi. Pod najezdom Turaka Crnojeviæi prenose prestonicu sa Žabljaka na Obod, a potom na Cetinjsko polje. Ivan Crnojeviæ je na Cetinju sagradio svoj dvor i renesansni Cetinjski manastir na Æipuru i suvereno upravljao nezavisnom državom. Ivana je naslijedio Ðurað Crnojeviæ koji je otišao u izgnanstvo 1496. godine, a Crna Gora je pripojena Osmanskom carstvu kao posebna oblast Crnogorski Sandžak. Pod njegovim pokroviteljstvom od 1493. na Cetinju je radila prva stamparija kod Juznih Slovena iz koje je izaslo pet æirilèkih knjiga crkvenog sadržaja. Crna Gora je par vjekova bila u vazalnom položaju u odnosu na Tursku. Crnogorski zbor 1697. godine izabrao je za vladiku Danila Šæepæeviæa Petroviæa, rodonaèelnika vladajuæe kuæe Petroviæa koja æe oko 220 godina vladati Crnom Gorom. Danila je naslijedio Sava, njega Vasilije, zatim Petar Prvi, Petar Drugi, knjaz Danilo i na kraju knjaz i kralj Nikola Prvi Petroviæ. U periodu izmeðu Vasilija i Petra Prvog jedno vrijeme Crnom Gorom je upravljao Šæepan mali. Zvanièno priznanje Crna Gora dobija za vrijeme knjaza Nikole na Berlinskom kongresu 1878. godine kada je priznata kao 27 država. Èlanom 28. Berlinskog ugovora Crnoj Gori su oduzeti Bileæa, Gacko, sve teritorije preko Tare, Ulcinj do Bojane vraæen je Turskoj, a Spuž sa tvrðavom Haj i Nehaj pripao Austrougraskoj. Crna Gora je dobila Kolašin, Plav, Gusinje, Nikšiæ, Podgoricu, Spuž, Žabljak i Bar. Godine 1910. Crna Gora je proglašena kraljevinom. Knjaževina Crna Gora 1905. godine dobila je prvi ustav. Po ugledu na ureðenja Zapadne Evrope, Ustav je odredio i osigurao slobodu štampe i kriviène zakone. Najvišim pravni aktom potvrðena je autokefalnost Crnogorske pravoslavne crkve, te grantovane vjerske slobode svim prisutnim konfesijama. Slijedeæe, 1906. godine, Nikola uvodi crnogorsku valutu - "Perper". Nikola Petroviæ Njegoš je modelirao ekonomiju Crne Gore po uzoru na tadašnju Latinsku Monetarnu Uniju. Crna Gora je u Prvi svjetski rat ušla odmah po objavljivanju rata Austro-Ugarske na Kraljevinu Srbiju, nagovijestivši rat Austro-Ugarskoj Monarhiji 1914. Iako je crnogorska vojska bila malobrojna, svih 50,000 ljudi je odmah bilo mobilisano. Crnogorske snage su sa srpskim vojskama uspijele obditi više napada Centralnih sila. Nakon treæe invazije na Srbiju snaga Centralnih Sila 1915., srpska vojska, vlast i dobar dio naroda se povlaèi preko Crne Gore u Albaniju. Crnogorska vojska junaèki prjepreèuje put vojsci Austro-Ugarske i njenog Njemaèkog savezinka dovoljno dugo da se Srbi povuku preko Crne Gore. Nakon kapitulacije pred Austro-Ugarskom Januara 1916. kada Cetinje pada, Kralj Nikola I Petroviæ i njegova vlada idu u izbjeglištvo u Italiju kod Nikoline kæerke Jelene, Kraljice Italije, a zatim u Francusku, gdje Bordo postaje de facto glavni grad Kraljevine Crne Gore. Nakom Prvog svjetskog rata Crna Gora je odlukama podgorièke skupštine 1918. godine prisajedinjena Srbiji i ušla u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca. Crna Gora je izmeðu Prvog i Drugog svjetskog rata bila u sastavu te kraljevine koja je 1928. godine ime promijenila u Kraljevina Jugoslavija sa dinastijom Karaðorðeviæa na èelu. Slobodarska tradicija naroda ispoljila se i partizanskim narodnim ustankom protiv italijanskog okupatora 13. jula 1941. koji po masovnosti i oslobodilaèkoj energiji predstavlja jedinstven primjer u Evropi, i koji je dao ogroman doprinos antifašistièkoj borbi u Jugoslaviji. Skoro deset odsto stanovništva Crne Gore stradalo je od okupacionih vojski Sila Osovine, od nacionalistièkih i fašistièkih formacija iznjedrenih unutar zemlje, kao i revolucionarnih i ideoloških sukoba tokom oslobodilaèkog rata. Nakon Drugog svjetskog rata Josip Broz Tito je obrazovao jedinstvenu privremenu Vladu Demokratske Federativne Jugoslavije koju su priznale SSSR, Velika Britanija i Sjedinjene Države. Godine 1945. u novembru proglašena je Federativna Narodna Republika Jugoslavija u èiji sastav su osim Crne Gore ušle i Srbija, Hrvatska, Bosna i Hercegovima, Makedonija i Slovenija. Ustavom iz 1963. naziv države je promijenjen u Socijalistièka Federativna Republika Jugoslavija. Nakon izbijanja graðanskog rata 1991. godine došlo je do dezintegracije te države. Slovenija, Hrvatska, Makedonija i Bosna i Hercegovina su postale nezavisne države. Crna Gora je sa Srbijom 1992. godine formirala novu državu pod nazivom Savezna Republika Jugoslavija. (kraj) žug/mrd