Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Crna Gora je, nakon sedam kvartala u kojima je bilježila pad, u treæem tromeseèju ove godine ostvarila rast ekonomske aktivnosti, saopšteno je danas iz Centralne banke Crne Gore (CBCG). „Ipak, ne treba olako zakljuèiti da su „svi problemi iza nas”, jer je realni sektor i dalje vrlo ranjiv. Neizvjesno je i dalje prognozirati i donositi zakljuèke o oporavku ekonomije jer su još uvjek prisutni brojni rizici“, navodi se u saopštenju Savjeta CBCG koji je usvojio Izvještaj glavnog ekonomiste za drugi kvartal. Iz CBCG su kazali da je graðevinarstvo i dalje u dubokoj krizi, trgovina stagnira, a da je bankarski sektor optereæen brojnim kreditima koji kasne, i neæe moæi da pruži podršku realnom sektoru, kakvu je pružao u godinama prije krize. „I preraðivaèka industrija i pored vidnih poboljšanja još uvijek je u zoni negativnih stopa. Isto tako, rast je u velikoj mjeri pokrenut pozitivnim kretanjima u oblasti energetike i turizma. Ostaje da se vidi da li æe energetika moæi i u poslednjem kvartalu da ostvari tako visok rast, kao i u prva tri kvartala“, kaže se u saopštenju. Navodi se da je turizam u treæem kvartalu „povukao” èitav niz djelatnosti poput saobraæaja, telekomunikacija, prehrambene industrije i trgovine. „Ovakav stimulans od strane turizma neæe biti prisutan u poslednjem kvartalu“. U izvještaju se navodi da je u prva dva kvartala ove godine ostvaren pad ekonomske aktivnosti, ali da je u treæem ostvaren rast. „To znaèi da je nakon sedam uzastopnih kvartala u kojima je opadao bruto domaæi proizvod (BDP), došlo do rasta BDP-a“, kaže se u saopštenju. Savjet je, kako je saopšteno, usvojio Izvještaj o finansijskoj stabilnosti, u kojem je konstatovano da su male i visoke otvorene ekonomije kao Crna Gora podložne prenošenju eksternih šokova. „Konstatovano je da je oporavak na globalnom nivou zapoèet, ali je on u velikoj mjeri neravnomjeran i sporiji je kod onih regiona koji su od znaèaja za Crnu Goru. U ovoj godini može se oèekivati kretanje crnogorskog BDP-a u rasponu od -0,5 do 1,5 odsto“, navode iz CBCG. U izvještaju je zakljuèeno da bi ekonomski rast djelovao pozitivno na finansijsku stabilnost, a eventualno produžavanje recesije bi bio ozbiljan rizik, naroèito za bankarski sistem. Negativne tendencije na tržištu nekretnina su, kako se dodaje, i dalje prisutne i otežavaju položaj graðevinskog sektora. „Što se manifestuje u daljem padu aktivnosti ovog sektora i neredovnom izmirivanju obaveza prema bankarskom sektoru. Stopa inflacije je niska i ona ne predstavlja prijetnju za finansijsku stabilnost“, navode iz CBCG. Iako je, dodaje se, spoljnotrgovinska neravnoteža smanjena, ona nije rezultat poboljšane konkurentnosti crnogorske privrede, veæ smanjenog nivoa aktivnosti u prvoj polovini godine pod uticajem krize. „Deficit tekuæeg raèuna platnog bilansa je finansiran kroz kapitalne tokove, tako da Crnoj Gori ne prijeti platnobilansna kriza. Budžetski deficit æe ove godine najvjerovatnije iznositi oko 4,5 odsto BDP-a“, kaže se u saopštenju. Iz CBCG su ocijenili da je, iako se Crna Gora nalazi u zoni umjereno zaduženih zemalja, prisutna tendencija rasta javnog duga. Kako je saopšteno, rizici su u manjoj mjeri izraženi u kratkom roku, a mnogo su izraženiji u srednjoroènom i dugoroènom periodu. „Efekti i negativne posljedice globalne finansijske i ekonomske krize u prethodne dvije godine odrazili su se ozbiljno i u velikoj mjeri na finansijski sistem u Crnoj Gori. Ipak, konstatovano je da je u 2010. godini došlo do konsolidacije stanja u bankarskom sistemu“, poruèili su iz CBCG. Savjet je ocijenio da je produžen uticaj recesije doprinio poveæanju kredita koji kasne i nekvalitetnih kredita tokom prošle i u ovoj godini. „Govoreæi o rizicima u crnogorskom bankarskom sistemu, kreditni rizik apsolutno dominira nad ostalim tipovima rizika. U odreðenoj mjeri je prisutan i rizik likvidnosti, ali samo u sluèaju ekstremnih šokova mogao bi se pojaviti rizik likvidnosti kod odreðenog broja banaka“, navodi se u saopštenju. Iz CBCG su saopštili i da je ukupni nivo tržišnog rizika trenutno nizak. „Zabrinjava visok procenat neizmirivanja obaveza klijenata prema bankama, što u narednom periodu može uveæati gubitak na štetu kapitala banaka. Ohrabrujuæe je što se jedan broj banaka dokapitalizovao u prvoj polovini ove godine“, kaže se u izvještaju. Konstatovano je i da su i dalje prisutni odreðeni rizici po finansijsku stabilnost, a ukupan nivo rizika je ocijenjen umjerenim. Saopšteno je da je studija Analiza uticaja mjera CBCG na bankarski sistem pokazala da je CBCG preduzela sve mjere koje je imala na raspolaganju, kako bi minimizirala uticaj globalne ekonomske krize na domaæi bankarski sektor. „Kao rezultat preduzetih mjera saèuvana je finansijska stabilnost uprkos èinjenici da su mjere preduzimane u nepovoljnom regulatornom ambijentu i u trenucima pregrijavanje agregatne tražnje u sistemu“, saopštili su iz CBCG. (kraj) boj