Podgorica, (MINA) – Položaj Roma u Crnoj Gori i dalje je izuzetno loš u svim ključnim aspektima života, od socijalnog i ekonomskog statusa, do potpune isključenosti iz političke participacije, ocijenjeno je iz Centra za građansko obrazovanje (CGO). Iz te nevladine organizacije (NVO) su, povodom 8. aprila – Međunarodnog dana Roma, podsjetili da je poslednje istraživanje o percepciji diskriminacije, koje su sproveli u februaru prošle godine, pokazalo da su Romi u vrhu liste najdiskriminisanijih grupa u crnogorskom društvu. “Po podacima sa posljednjeg popisa stanovništva, u Crnoj Gori živi oko osam hiljada Roma, iako ni to nijesu precizni podaci jer su statistike o toj grupi i njenim karakteristikama nedovoljno razvijene, što otežava proces kreiranja obuhvatnih i efikasnih politika socijalne inkluzije, kao i monitoring i evaluaciju njihovog sprovođenja”, saopštili su iz CGO. Kako su naveli, marginalizacija i društvena isključenost Roma najčešće su uzrokovani lošim pristupom obrazovanju, kao i lošim kvalitetom obrazovanja koje pojedini uspiju dobiti. “Loše obrazovanje povlači i nepovoljan položaj i perspektive Roma u procesu zapošljavanja, pa je tako gotovo svaki drugi Rom nezaposlen i u ozbiljnom riziku od ekstremnog siromaštva, većim dijelom i zbog nekorišćenja raspoloživih socijalnih davanja”, kaže se u saopštenju. Navodi se da su zaposleni Romi izloženi su često diskriminaciji i kršenju radnih prava koje ne prijavljuju iz straha od gubitka posla, ali i nepoznavanja zakonskih i institucionalnih mogućnosti zaštite. Romi su, kako su naveli iz CGO, segregisani od ostatka stanovništva i žive uglavnom u naseljima koja su odvojena od naselja sa neromskim stanovništvom, pa usljed takve fizičke odvojenosti raste i svaki vid socijalne distance i isključivanja. “Roma nema u političkom odlučivanju u Crnoj Gori, što predstavlja jedan od najznačajnijih problema u zaštiti i pristupu pravima. Participacija u procesu donošenja odluka svodi se na izbore i glasanje, pri čemu se, usljed dramatično loše ekonomske situacije u kojoj žive, Romima koji imaju pravni status manipuliše, a njihovo pravo glasa često zloupotrebljava”, kaže se u saopštenju. Iz CGO su podsjetili da Romi nemaju autentične predstavnike u Skupštini Crne Gore, niti u lokalnim skupštinama, iako je to pravo obezbijeđeno svim drugim nacionalnim zajednicama. “Izmjene i dopune Zakona o izboru odbornika i poslanika iz 2014. nijesu uključile izmjene u pravcu stvaranja uslova za veću zastupljenost Roma, pa je cenzus za ulazak u opštinske i nacionalni parlament ostao nedostižan za ovu manjinsku grupu”, kazali su ize te NVO. Prema njihovim riječima, problem političke podzastupljenosti je aktuelan i prepoznat kao takav i prethodnim strategijama za poboljšanje položaja RAE populacije u Crnoj Gori, što samo ukazuje da se strateški zacrtani ciljevi ne ostvaruju. Kako su naveli iz CGO, medijski sadržaji posvećeni promociji romske kulture su vrlo rijetki, kao i sadržaji u školskim programima, iako bi obrazovni sistem trebalo da ima najvažniju ulogu u snaženju inkluzije. “Brojne predrasude koje postoje prema Romima najsnažnije ih marginalizuju i doprinose društvenoj isključenosti lišavajući društvo vrijednih potencijala koji imaju da doprinesu brzini i kvalitetu društvenog razvoja”, smatraju u toj NVO. Oni su poručili da će, kroz svoje obrazovne programe, nastaviti da rade na otklanjanju predrasuda i sterotipa prema Romima, kako među širom zajednicom, tako i među samim pripadnicima romske populacije. “Istovremeno ćemo se truditi da kroz javno istupanje zagovaramo kreiranje djelotvornih politika socijalne inkluzije i njihovu efikasnu primjenu”, dodaje se u saopštenju. (kraj) gop