Podgorica, (MINA) – Društvo mladih ekologa Nikšiæ (DMEN) predložilo je prenamjenu Doma revolucije u Prirodnjaèki centar, ocjenjujuæi da bi realizacija tog projekta imala višestruk znaèaj za grad i cijelu Crnu Goru. Projekat „Prirodnjaèki centar“ saèinjen je od tri osnovne konponente. „Sistemom izgradnje takozvanog zelenog krova ovaj objekat bi se mogao u velikoj mjeri vizuelno oplemeniti, a podrazumijeva ozelenjivanje i pošumljavanje ravnih krovova u urbanim sredinama“, kazali su iz DMEN-a. Oni navode da su u nekim svjetskim gradovima su veæ realizovani projekti ovoga tipa jer imaju niz prednosti poput unapreðenja prirodne okoline i biodiverziteta u urbanim sredina bez širenja grada, razne biljne vrste omoguæavaju stvaranje vlage i umanjenje buke u gradskoj èetvrti, absorbuju ugljendioksid, stvaraju kiseonik što sve zajedno doprinosi boljem kvalitetu života. „Uz sve ovo zeleni krovovi su u poslednje vrijeme sve popularniji u svijetu. Smatramo da Dom revolucije pruža dobre moguænosti za jedan ovakav projekat jer su vizuelno posmatrano betonske konstrukcije dovoljno stabilne i jake da izdrže teret izolacije, zemlje i biljaka“, ocijenjeno je iz DMEN-a. Kako su naveli, Dom revolucije ima i nekoliko zanimljivih ravnih i kaskadnih površina i platoa na kojima bi se mogao realizovati ovaj projekat. „Sadnjom biljnih vrsta mogao bi se realizovati projekat sadnje raznovrsne flore, èime bi dobili botanièku baštu nadomak centra grada. Možda bi to bila i jedina botanièka bašta toga tipa u svijetu“, kazali su iz DMEN-a. Oni smatraju da nikšiæka kotlina, koju karakteriše umjereno-kontinentalna klima sa submediteranskim elementima, pruža pogodne uslove za ovakav projekat. „Osim dvorišne površine i kaskadnih krovnih djelova koji se nalaze sa južne strane Doma revolucije mogli bi se iskoristiti i pojednini unutrašnji djelovi. Kako je Dom revolucije dobrim dijelom dizajniran u staklima pruža se moguænost da se jedna od unutrašnjih prostorija prilagodi stakleniku sa tropskom florom“, navode iz DMEN-a. Oni smatraju da planirani omaldinski i obrazovni dio Doma revolucije pruža dobre moguænosti za prirodnjaèki muzej. „U prirodnjaèkom muzeju, osim stalne postavke, mogle bi se organizovati izložbe fotografija, predavanja, radionice, ekološke manifestacije, putoisne veèeri, prikazivanje eko filmova“. „U sklopu objekta bi se mogao napraviti i akvarijum centar. Nešto slièno ne postoji u Crnoj Gori a ni šire. Zavisno od izbora posjetioci bi mogli da vide ribe naših voda, tropskih voda a takoðe i vodozemce, gmizavce, beskièmenjake“, dodaju iz te organizacije. Oni su se, kako si pojasnili, razmišljajuæi o tom projektu, vodili idejom održivosti. „Na mjestu izgradnje Doma revolucije postojao je bunar èije su vode i dalje aktivne u podzemnom dijelu pa bi se na taj naèin mogle riješiti potrebe za vodom koja bi se koristila za zalijevanje biljaka i vlagu u tropskom stakleniku te za potrebe akvarijuma“, kaže se u saopštenju DMEN-a. Oni smatraju da bi se instalacijom solarnih panoa mogla obezbijediti dobra kolièina energije za zagrijavanje prostorija i vode i tako bi se, uz postojeæi izvor vode, mogao obezbijediti gotovo samoodrživ sistem. „Meðutim u Domu revolucije ima i prostorija koje se ne mogu prilagoditi namjeni ovog projekta. Iz tog razloga trebalo bi dobro razraditi i bezbjedonosni aspekt koji bi podrazumijevao zaziðivanje i zapreèavanje opasnih djelova i postavljanje sigurnonosnih ograda kako bi ti djelovi bili nedostupni znatiželjnicima“, naveli su iz DMEN-a. Oni smatraju da je za taj projekat potrebno mnogo manje novca od onog koji bi trebalo uložiti za prenamjenu prema projektu Ministarsta kulture ili za njegovo rušenje. DMEN smatra da se, ukoliko bi došlo do realizacije tog projekta, uz dobru organizaciju i koordinaciju dobar dio aktivnosti može odraditi volonterski i sa manjim uèešæem novca. „Ovakav projekat bi mogao okupiti volontere civilnog sektora, navijaèe sporskih klubova, umjetnike, graðane odnosno sve one koji vole Nikšiæ i koji mogu na konkretan naèin da pomognu. Smatramo da bi jedan ovakav projekat mogao da povrati posrnulu energiju ovoga grada“, kaže se u saopštenju. U toj organizaciji smatraju da bi projekat „Prirodnjaèki centar“ mogao naæi i razumijevanje kod nekog od fondova Evropske unije. „Jedan ovakav projekat ne može sama realizovati NVO veæ je potrebno da se ukljuèe lokalne i državne strukture. Potrebno je oko ove ideje okupiti struènjake razlièitih zanimanja, poput pejzažnih arhitekata, graðevinara, biologa, koji æe argumentovano odraditi studiju izvodljivosti2, dodaju iz DMEN-a. Oni su ocijenili da bi realizacija tog projekta imala višestruk pozitivan znaèaj za grad, pa i za Crnu Goru kako edukativno tako turistièki i ekonomski. „Dom revolucije bi na taj naèin mogao da bude jedan od simbola prepoznatljivosti Nikšiæa a naplatom ulaznice za organizovane grupe mogla bi se obezbijediti sredstva za njegovu ekonomsku održivost“, kaže se u saopštenju. Oni navode da bi se, postavljanjem zelenih krovova konaèno od betonskog zdanja dobili estetski lijep izgled a realizacijom unutrašnjeg dijela projekta dobili bi živopisni ambijent. Izgradnja Doma revolucije u Nikšiæu zapoèeta je 1979. godine. Djelo arhitekte Marko Mušièa, površine 24 hiljade kvadratnih metara je zamišljeno kao objekat po kom æe se prepoznavati grad, kao slika arhitektonske mudrosti jednog vremena. „Meðutim zbog ekonomske krize izgradnja Doma revolucije je prekinuta poèetkom devedesetih godina. Od tada do današnjih dana se u više navrata govorilo o njegovoj sudbini i moguænostima završetka, rušenja ili prenamjene. Iako su raðene studije još uvijek se ne zna šta æe biti sa ovim objektom. Najveæu prepreku u rešavanju sudbine ovog objekta vidimo u praznoj gradskoj kasi“, kazali su iz DMEN-a. (kraj) boj/žug