Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Visoke stope poreza i doprinosa na zarade, komplikovana zakonska procedura kod otpuštanja i prijavljivanja radnika, provjera radnih sposobnosti za vrijeme probnog rada najèešæi su uzroci rada na crno, pokazuje anketa Unije poslodavaca. »Smatramo da to što se doprinosi na zarade obraèunavaju na bruto iznos, a ne na neto, predstavlja dodatno optereæenje i poveæava cijenu radne snage“, saopštila je na konferenciji za novinare savjetnik za ekonomska pitanja u UPCG, Ana Karanikiæ. U anketi, koju je u februaru i martu Unija sprovela u 178 crnogorskih preduzeæa, oko 43 odsto poslodavaca je visoke stope poreza i doprinosa na zarade navelo kao osnovni uzrok neprijavljivanja radnika. Karanikiæ je kazala da Crna Gora spada meðu zemlje sa najveæim optereæenjem zarada, iako se od ove godine primjenjuje proporcionalna stopa poreza na dohodak od 15 odsto, a ukupni doprinosi za fondove penzijskog i invalidskog osiguranja (PIO) i zdravstva u sluèaju nezaposlenosti iznose 31 odsto. Poslodavci su u 18,6 odsto sluèajeva kao uzrok rada na crno oznaèili komplikovanu zakonsku proceduru prilikom otpuštanju radnika. „Usljed moguæih nejasnoæa i nedoumica, kao i nepostojanja kadrovskog potencijala, poslodavac napravi niz propusta koji se, izmeðu ostalog, mogu odnositi na odluku o otkazu ugovora o radu, zbog èega taj postupak lako dobija epitet nezakonitog“, kazala je Karanikiæ. Ona je podsjetila da je najveæi broj nezakonitih odluka o prestanku radnog odnosa proizilazi iz nepoštovanja odredbi Opšteg kolektivnog ugovora koje se odnose na disciplinski postupak. „Posjedovanjem kvalitetnog i struènog kadra mogu se izbjeæi rizici neispunjavanja zakonskih preduslova za davanje otkaza“, ocijenila je Karanikiæ. U UPCG smatraju da bi fleksibilnije radno zakonodavstvo omoguæilo stvaranje veæeg broja radnih mjesta u formalnom sektoru, kao i mobilnost radnika. Nacrt zakon o radu, tvrdi Karanikiæ, nudi rješenja koja pojednostavljuju postupak i smanjuje troškove otpuštanja radnika. Obilna dokumentacija i nepostojanje jednog šaltera, za koji se UPCG zalaže, zahtijeva više vremena i novca neophodnih za ispunjenje komplikovane zakonske procedure kod prijavljivanja radnika, za koju su u 14 odsto sluèajeva anketirani tvrdili da je uzrok nelegalnog rada, kazala je Karanikiæ. Poslodavci, njih oko 12,8 odsto, smatra da je provjera radnih sposobnosti u toku probnog rada prepreku za legalno zapošljavanje, dok je 11,63 odsto saopštilo da je to lièni izbor zaposlenog, kako bi im zarade bile veæe. Iz Unije su podsjetili da je prema prošlogodišnjim podacima Instituta za strateške studije i prognoze u Crnoj Gori bilo 22,6 odsto zaposlenih u sivoj ekonomiji. Uzroke neprijavljivanja radnika, poslodavci vide i u nepovoljnoj ekonomskoj situaciji, odnosno nesigurnosti kompanija da æe moæi da odgovore potrebama tržišta i nesmetano privreðuju. „Tu su i nepovoljni krediti za zapošljavanje, zastario metod obraèuna zarada, kao i radno zakonodavstvo, odnosno barijere u zakonskim odredbama kod zapošljavanja nerezidenata, u uslovima deficita radne snage za odreðene vrste poslova“, saopštila je Karanikiæ. Ona je dodala da dnevna administrativna taksa za zapošljavanje nerezidenta iznosi 2,5 EUR. U Uniji smatraju da je neophodno ispitati u kojoj mjeri je Zakon o zapošljavanju i radu stranaca u koliziji sa Uredbom o radnom angažovanju nerezidenata. Anketa je sprovedena u okviru kampanje pod nazivom Stop radu na crno, koja bi trebalo da doprinese razvoju svijesti o potrebi prevencije nezaposlenosti i ukidanja nelegalnog rada. (kraj) nar/bvm