Plužine, (MINA) – Crna Gora duguje Pivi kvalitan prostorni plan, strogu zaštitu preostalih podruèja i uvoðenje koncesija, kako bi ublažila "stradanje, raseljavanje i patnje koje stanovništvo tog podruèja preživljava" u posljednje tri decenije zbog pogrešnog planiranja u prošlosti i izgradnje hidroelektrane (HE). To je, u primjedbama na Nacrt prostornog plana, koje je danas uputila Ministarstvu za ekonomski razvoj, ocijenila plužinska nevladina organizacija (NVO) “Tara”. U saopštenju te organizacije dostavljenom agenciji MINA navodi se da rješenja data u Nacrtu nijesu u skladu sa principima održivog razvoja, i da bi njegovo usvajanje u sadašnjem obliku imalo nesagledive posljedice na prirodne resurse i kvalitet življenja buduæih generacija. Jedna od najdiskutabilnijih oblasti u Nacrtu je prema ocjeni Tare projekcija stanovništva i njegovog razmještaja u prostoru do 2020. godine, koja predviða stalno opadanje broja stanovnika na sjeveru i njegovo kocentrisanje u centralnom i južnom dijelu zemlje. “U opštini Plužine predviða se smanjenje broja stanovnika za više od treæinu, naroèito na seoskom podruèju, što je katastrofalan podatak za jedan razvojni dokument”, smatraju u NVO “Tara”. Predviðanje tako drastiènog smanjenja broja stanovnika odslikava, kako se navodi, oèiglednu nezrelost i nemoæ države da zaustavi negativni demografski trend na sjeveru. “Umjesto nalaženja naèina da se on zaustavi, oèigledno je mirenje sa situacijom i odumiranjem sela”. U “Tari” ocjenjuju da za rješavanje tog problema ne treba “izmišljati toplu vodu”, jer je model oživljavanja i valorizacije sela odavno opštepoznata stvar, ne samo u svijetu nego i u bližem okruženju. “Razvoj ekoturizma, koji logièno prati i razvoj poljoprivrede i drugih djelatnosti, dovoljan je motiv za zadržavanje stanovništva, pogotovu mladih, na selu, jer æe kroz sopstveni biznis i ideje moæi da zadovolje svoje i potrebe porodice, a njihova egzistencija neæe biti uslovljena odlaskom u gradove u potrazi za poslom”, navodi se u saopštenju. “O izvodljivosti te ideje svjedoèi interesovanje stranih investitora - ne za kupovinu zemljišta radi pranja novca, nego za ulaganje u konkretne projekte u pivskim selima, bazirane na održivom razvoju”, podsjeæaju iz “Tare” i dodaju da su i resorna ministarstva dala logistièku podršku takvom projektu italijanske vlade. Kontradiktornosti u projekciji razvoja pivskog podruèja ogledaju se, kako se navodi, u nizu rješenja datih u Nacrtu, gdje je za iste oblasti i lokalitete dato više projekcija razvoja koje se meðusobno iskljuèuju. “U jednom dijelu plana, Plužine su meðu opštinama koje se preporuèuju za razvoj teške industrije, metaloprerade, željezara, proizvodnju cementa i eksploziva, u drugom za razvoj poljoprivrede i stoèarstva na platou Pivske planine. U istom odjeljku pominje se i razvoj seoskog turizma”, pojašnjavaju iz “Tare”. U daljem tekstu Nacrta se, kako se navodi, “u pivsko-komarnièkoj zoni preporuèuje izgradnja turistièkih kapaciteta do dvije hiljade ležaja i èvrsto povezivanje turizma sa proizvodnjom zdrave hrane”. “Jedan od najveæih paradoksa u Nacrtu je da rijeka Tara - kljuèni motiv crnogorske Divlje ljepote u reklamama na CNN-u, nijednom rijeèju nije pomenuta u kontekstu razvoja turizma na podruèju opštine Plužine, iako najatraktivniji dio njenog kanjona pripada upravo tom podruèju”, naglašeno je u saopštenju. “Izostavljanje najjaèeg crnogorskog turistièkog brenda, kao okosnice razvoja turizma, bilo bi potpuno nerazumljivo za svakoga ko ne zna kolika je zastarjelost podataka koje su koristili obraðivaèi plana”, ocjenjuju u Tari. Prema tim podacima, kako se navodi, najatraktivniji dio kanjona Tare vjerovatno je “bio veæ potopljen” izgradnjom HE Buk Bijela. “Drugi moguæi razlog je što su obraðivaèi u nacrtu prepoznali èak devet potencijalnih hidroakumulacija na rijeci èiji èitav basen predstavlja svjetski rezervat biosfere i uživa najstrožije moguæe vidove zaštite”. “Ništa manje nesuvisao razlog može biti ideja prevoðenja voda Tare u Moraèu, koju su brojni meðunarodni i domaæi eksperti tokom javne rasprave ocijenili neodrživom”, poruèuju iz “Tare”. Stihijni razvoj turizma i nedostatak zakonske regulative u oblastima kao što su rafting i kamping, prijeti da ugrozi taj neprocjenjivi prirodni resurs. “Država mora preuzeti odgovornost i propisati zakonsku regulativu, što æe biti osnov za pravu turistièku valorizaciju tog podruèja, na principima održivog razvoja”. Putevi koji postoje u aktuelnom prostornom planu, Žabljak – Plužine – Gacko i Dubrovsko – Trsa, trebalo bi, kako se navodi, da ostanu i u novom. NVO “Tara” pozdravlja Povezivanje nacionalnih parkova (NP) Durmitor i Sutjeska, ali ne shvata zašto podruèje Magliæa, Bioèa i Volujaka nije predviðeno za nacionalni, nego za regionalni park, imajuæi u vidu njegovu povezanost sa ta dva parka. “Vjerovatno je nedostatak informacija o toj oblasti opredijelio prireðivaèe da joj dodijeli blaži vid zaštite, a oèigledno nijesu imali u vidu da strožiji vid pospješuje realizaciju ideje Dinarskog luka”, smatraju u “Tari”. Uostalom, kako se navodi, država duguje podruèju Pive da mu, strogom zaštitom preostalih podruèja i uvoðenjem koncesija, ublaži stradanje, raseljavanje i patnje koje stanovništvo tog podruèja preživljava posljednje tri decenije zbog izgradnje hidroelektrane na rijeci Pivi. “Razvoj tog podruèja treba da se bazira na održivom planinskom i seoskom turizmu i poljoprivredi, odnosno proizvodnji zdrave hrane, za šta postoje izuzetni potencijali - grandiozni kanjoni Tare, Pive i Komarnice, prelijepa sela bogom dana za razvoj ekoturizma, poljoprivrede i proizvodnju organske hrane”, smatraju u “Tari”. “Sve to podrazumijeva da bi mnoga rješenja data u Nacrtu trebalo radikalnno izmijeniti, a neka i u potpunosti izbrisati”, navodi se u saopštenju NVO “Tara”, koja je - uz primjedbe, Ministarstvu za ekonomski razvoj poslala i alternativna rješenja za sporne projekcije u planu. (kraj) gop/del