Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Evropska komisija (EK) ne podržava rješenja carinskih zakona koja Srbiju i Crnu Goru odvajaju od jedinstvenog tržišta, saopštio je danas šef delegacije ove organizacije u Beogradu Džefri Baret /Geoffrey Barrett/. »Važno je da republike koordiniraju zakonske propise i uspostave interno tržište, jer mora postojati jedinstven cariski sistem. Znamo da je potebno vrijemo da bi se harmonizovali ekonomski sistemi«, rekao je Baret na prezentacji najnovijeg Izvještaja EK o Stabilizaciji i asocijaciji zapadnog Balkana. Primat Evropske komisije u Srbiji i Crnoj Gori prema njegovim rijeèima, je sprovoðenje Ustavne povelje i Akcionog plana jedinstvenog tržišta. »Konkretno u Crnoj Gori naše preporuke odnose se na revidiranje izbornih i usvajanje zakona o lokalnim vlastima, poštovanje slobode medija, reformu policijskog sistema i oèuvanje nezavisnosti sudstva, kao i adekvatnu primjenu zakonske regulative koja se odnosi na poštovanje manjinskih prava«, kazao je Baret . U ekonomskoj sferi, dodao je on, i Srbija i Crna Gora bi trebalo da se potrude da postignu stabinu fiskalnu poziciju. SiCG bi kao kao moguæa destinacija za investicije trebalo da poboljša poslovno okruženje dobrom zakonskom legislativom u toj oblasti, bez uspostavljanja okvira za poslovanje što æe omoguæiti dolazak i pokretanje novih poslova iz inostranstva. »Ova državna zajednica mora izgradi neophodne kapacitete, kako bi kordinirala i sprovodila reforme na državnom nivou«, smatra Baret. On tvrdi da nova državna zajednica mora obezbijediti i garantovanje finansijske održivosti. Baret je ocijenio da je potreban visok nivo politièke volje da bi se implementirali ugovori koji su dvije republike sklopile i da je neophodno poboljšanje u funkcionisanju demokratskih institucija, posebno parlamenta. »Važno je da obje republike usvoje zakone za suzbijanje korupcije i da bude uspostavljan jedinstven vizni režim, tržište, granièni sistem i rješeno pitanje azila«, rekao je Baret. Kako se navodi u Izvještaju, EK je do sada u Srbiju i Crnu Goru uložila 1,1 milijardu EUR, a želi da bude darežljiva i u narednim godinama. EK je najavila da æe nastaviti pomoæ jer prepoznaje specifiène probleme sa kojima se suoèava državna zajednica Srbija i Crna Gora. Srbija i Crna Gora su prošle godine postigle odreðeni napredak u sprovoðenju reformi, ali je on u posljednje vrijeme usporen. Ocijenjeno je da æe ubistvo premijera Srbije Zorana Ðinðiæa znaèajno usporiti reforme, a državnoj zajednici preporuèeno da slijedi njegovu viziju i nastavi sveobuhvatne reforme. Brzina kojom æe se zemlje zapadnog Balkana, približavati Evropi, smatraju u Komisiji, zavisi od vremena utrošenog na usvajanje njihovih politièkih odluka. Prema podacima Komisije, Zapadni Balkan ima 25 miliona stanovnika, a njegov bruto domaæi proizvod (BDP) je oko 50 milijardi EUR. Najveæi BDP je u Hrvatskoj i iznosi oko 23 milijarde EUR ili 5,1 hiljadu po stanovniku. Prosjeèan BDP po glavi stanovnika u regionu iznosi dvije hiljade EUR. U prošloj godini ekonomije zapadnog Balkana su rasle po stopi od èetiri odsto, a stopa rasta svjetske ekonomije iznosila je 2,5. Rast je velikim dijelom uslovljen i donatorskim pomoæima zemalja EU i SAD, koja dostiže sedam odsto BDP cijelog zapadnog Balkana. Stopa nezaposlenosti je u zemljama u regionu na visokom nivou, mada se oèekuje da æe ove godine biti smanjenja. “Srbija i Crna Gora je jedina zemlja u regionu koja je prošle godine imala dvocifrenu inflaciju, mada ona ima silazni trend”, navedeno je u izvještaju. Budžetski deficit zemalja zapadnog Balkana je u prosjeku šest odsto BDP-a, dok prema pravilima EU za zemlje kandidate on ne može veæi od tri odsto. ”Strukturalne reforme ekonomskog sistema i kretanje ka tržišnoj ekonomiji su u nekim zemljama usporene, mada je zabilježen napredak u Srbiji i Crnoj Gori i Makedoniji”, smatraju u Komisiji. Izvoz roba iz zemalja zapadnog Balkana u EU je takoðe poveæan. Najveæi izoz ima Hrvatska, a zajedno sa Srbijom i Crnom Gorom ona izvozi oko 70 odsto roba i usluga u EU. Komisija je ocijenila da su politièke reforme promjenljive, jer je postignut vidan napredak u poštovanju ljudskih i manjinskih prava, ali se zaostaje u izgradnji državnih institucija. ”Proces Stabilizacije i asocijacije je uspostavljen da bi se pomoglo zemljama Zapadnog Balkana da budu dio Evropske unije, odnosno da postignu ekonomski i socijalni nivo neophodan da bi se pridružili ovoj zajednici”, tvrde iz Komisije. Da bi zemlje zapadnog Balkana mogle konkurisati za èlanstvo u EU moraju prihvatiti njene vrijednosti poput demokratije, vladavine prava, poštovanja ljudskih i manjinskih prava i uspostvaljanja tržišne ekonomije. Ove vrijednosti se, prema mišljenju EK, ne mogu uspostaviti preko noæi, veæ su neopodne duge i teške reforme. Sve zemlje kandidati za èlanstvo u EU moraju ispuniti uslove o insistucionalnoj garanciji demokratije, vladavini prava, poštovanju ljudskih prava i zaštiti manjina, postojanju tržišne ekonomije i ekonomskih kapaciteta za konkurenciju, kao i moguænosti preuzimanja obaveza za ispunjenje monetarnih, politièkih i ekonomskih ciljeva ove zajednice. Komisija je odluèila da pomoæu programa Stabilizacije i asocijacije nastavi da pomaže zemljama u regionu na uspostavljanju demokratije, smanjenju javne administracije i u pitanjima pravne zaštite. Kao najveæe probleme u zemljama zapadnog Blakana, Komisija je oznaèila organizovani kriminal i korupciju uz poštovanje ljudskih i manjinskih prava. Pitanje raseljenih i izbjeglih je, prema mišljenju Komisije, veoma važno, prije svega u Srbiji i Crnoj Gori gdje ih ima oko 615 hiljada. U izvještaju je navedeno da æe Komisija svim zemljama pomoæi da omoguæe povratak raseljenih i izbjeglih na svoje teritorije. Drugi godišnji izvještaj o Stabilizaciji i asocijaciji zapadnog Balkana biæe danas predstavljen u Beogradu, a sjutra u Podgorici. (kraj) del/kmh