Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Unija poslodavaca (UPCG) će podržavati kreatore politika i donosioce odluka, ali i biti kritičar svih loših odluka i rješenja koja se sprovode bez analize uticaja na crnogorsku privredu, saopšteno je iz Izvršnog odbora te asocijacije. Iz Izvršnog odbora UPCG su kazali da je ta asocijacija svojim postojanjem i djelovanjem punih 20 godina, kao socijalni partner, dokazala istrajnost i dosljednost u stvaranju fer uslova za privređivanje, ravnopravnost preduzeća, konkurentnost i razvoj crnogorske ekonomije. „Takođe, UPCG se od osnivanja intenzivno zalagala za suzbijanje selektivnog postupanja državnih organa i omogućavanja privilegovanog položaja pojedinaca i kompanija, sive ekonomije, te zahtijevala veću odgovornost i transparentnost u javnoj potrošnji. Zbog svega navedenog, Unija poslodavaca, kao nezaobilazan faktor, od samog početka mora biti uključena u proces donošenja odluka koje se suštinski tiču njenog članstva“, navodi se u saopštenju. Pretpostavka pravog socijalnog dijaloga je, kako se dodaje, sprovođenje prethodnih tripartitnih konsultacija (Vlade, sindikata i poslodavaca) o realnom stanju i potencijalnim pravcima razvoja ekonomskih i socijalnih odnosa. Na sjednici održanoj u UPCG, Izvršni odbor se posebno osvrnuo na teme digitalizacije javne uprave koja bi riješila mnoge probleme kod zapošljavanja stranaca, nedostatak adekvatne domaće radne snage - naročito u vrijeme ljetnje turističke sezone, kao i na najavu Inicijative za skraćenje radnog vremena. Razmatrajući Inicijativu za skraćenje radnog vremena koje je prisutno u javnosti poslednjih dana, Izvršni odbor UPCG je iskazao sumnju da nijesu uzeti u obzir svi mogući efekti i posljedice koje bi ono moglo izazvati. „Bojazan je da bi loši efekti nadmašili pozitivne, odnosno da sprovođenje tih mjera može dovesti do umanjenja, a ne očekivanog povećanja budžetskih prihoda, te produktivnosti i konkurentnosti privrede”, navodi se u saopštenju. Kod proklamovanog skraćenja radnog vremena sa osam na sedam radnih sati, IO UPCG je kazao da je privreda ostala uskraćena za analizu ili makar dodatna pojašnjena - na koji način bi ono bilo sprovedeno, u kojoj mjeri može uticati na procese rada kompanija, koje djelatnosti će biti u mogućnosti da isto sprovedu, te šta će biti sa granama u kojim su radna mjesta pokrivena 24 sata. „Iako se pokretači ove ideje pozivaju na praksu u pojedinim zemljama EU, treba istaći da su eventualnom uvođenju ovakvih promjena prethodili testni periodi, upravo zbog procjene uticaja na privredu, nivo produktivnosti, konkurentnosti, uticaja na budžet, smanjenja nezaposlenosti, troška i broja izgubljenih dana po osnovu bolovanja”, rekli su iz UPCG. Takođe, raznolikost prihvaćenih modela radnog vremena u zemljama EU, ukazuje na osjetljivost i kompleksnost tog pitanja i potrebu detaljnih analiza. Ipak, svega par njih je zakonski uredilo nedeljno radno vrijeme kraće od 40 sati, ostali ostavljaju kao mogućnost kompanijama da na osnovu potreba svojih procesa i tržišnih uslova to pitanje urede interno. „Produktivnost u zemljama EU, koje su prihvatile neki od modela drugačijeg radnog vremena je tradicionalno najveća, ne samo među zemljama EU, nego i šire, što kod nas, ali i generalno na Balkanu nijesu baš podaci kojima se možemo pohvaliti”, kazali su iz UPCG. Prema njihovim riječima, stiče se utisak da bi najavljeno skraćenje radnog vremena jedino godilo javnoj upravi, koja iz dana u dan bilježi sve veći broj službenika. Iako brojnija, a od skora i značajno pospješena rastom zarada, njena efikasnost i efektivnost izostaje i daleko je od očekivanja građana i privrede. „Ne treba izgubiti iz vida činjenicu da prema međunarodnim standardima pauza ne ulazi u redovno radno vrijeme, te bi diskusija na tu temu najvjerovatnije dovela do uvođenja minimalne satnice, odnosno plaćanje prema vremenu prevedenom na radu kakva je praksa praktično u svim zemljama EU”, navodi se u saopštenju. Izvršni odbor UPCG se osvrnuo i na činjenicu da Crna Gora ima preko 40 hiljada nezaposlenih, što zahtijeva posebne analize i nova normativna rješenja. Takođe, tu je i preko 50 hiljada zaposlenih u javnoj upravi, sa velikim brojem penzionera i osoba u stanju socijalne potrebe, te činjenica da crnogorsku privredu 99 odsto čine mala i srednja preduzeća (MSP) i da je broj blokiranih firmi iz dana u dan sve veći. IO UPCG je stava da se odluke koje su od uticaja na privredu, zaposlene, ali i državu, ne mogu i ne smiju, kreirati na osnovu procjene šta je blagougodno čuti. Poruke, a posebno odluke moraju biti odgovorne i utemeljene, te donošene na osnovu realnog stanja i pokazatelja. Kao pitanje važno za sve oblasti funkcionisanja privrede, IO je razmatrao pitanje digitalizacije u javnoj upravi. „Nažalost, taj segment je u ozbiljnom zaostatku i nije ni približno proporcijalan potrebama privrede. Za razliku od države, privrednici su u velikoj mjeri svoje poslovne procese unaprijedili i prenijeli na elektronski sistem rada, dok sa druge strane, javna uprava je ostala vezana za obavljanje postupaka i poslova „preko šaltera” i kaska za mnogim zemljama, pa čak i u regionu”, precizirali su iz UPCG. Očigledan primjer takvog neefikasnog sistema u ovom trenutku postoji u, kako su rekli, aktuelnim procedurama zapošljavanja stranaca. Digitalizacija podnošenja zahtjeva, eliminisanje „suvišne” dokumentacije, umrežavanje sistema svih institucija koje su uključene u ovaj proces, a posebno MUP-a i uprava prihoda i carina i za inspekcijske poslove riješilo bi mnoge probleme na koje UPCG ukazuje dugi niz godina. Izvršni odbor je takođe razmatrao i konstatovao da je problem manjka sezonskih radnika u turizmu svake godine sve veći. „I pored velikog broja nezaposlenih na evidenciji Zavoda za zapošljavanje (ZZZ), poslodavci su primorani da posegnu za radnom snagom sa dalekih tržišta. Međutim, i tu se javljaju brojne barijere koje najviše dolaze do izražaja, kao i svake godine, u piku ljetnje turističke sezone. Zato UPCG smatra da bi, dok se ne stvore uslovi da Crna Gora preko DKP odobrava dozvole strancima za sezonski rad, dodatnu liberalizaciju trebalo usmjeriti i na sezonce koji bi radili u Crnoj Gori do 90 dana, a po uzoru na zemlje koje su takođe turističke destinacije”, navodi se u saopštenju. Normativni okvir u oblasti zapošljavanja i rada stranaca zahtjeva dodatne izmjene koje moraju biti usklađene sa iskazanim potrebama privrede i tržišta rada, ali koje trebaju pratiti međunarodne standarde. „Kako je finalizacija teksta izmjena Zakona o strancima u toku, budući da se i dalje o nekim rješenjima i predlozima UPCG „vaga” prateći između ostalog dešavanja u regionu i Evropi, jer ključnu ulogu u ovoj oblasti pored MUP-a ima i Ministarstvo rada i socijalnog straranja. Samim tim, konačan stav UPCG će moći da iznese po otvaranju javne rasprave”, zaključuje se u saopštenju. (kraj) sam/nar