Podgorica, (MINA-BUSINESS) - Evropska unija (EU) pokrenula je novi projekat za poèetak procesa snabdijevanja prirodnim gasom u Crnoj Gori, koji æe doprinijeti èistijoj životnoj sredini i pristupaènijoj energiji. Iz Delegacije EU je saopšteno da æe najnoviji projekat pogurati procjenu potrebnih uslova za gas i stvaranje sveobuhvatnog plana za snabdijevanje graðana Crne Gore sa èistijom i pristupaènijom energijom - korišæenje prirodnog gasa. “Crna Gora trenutno nema sistem za distribuciju prirodnog gasa. Potrošnja gasa je trenutno ogranièena na upotrebu plinskih boca. Ovo je poèetak dugoroènog procesa, koji æe, kako se bude dešavao, doprinijetie èistijoj životnoj sredini i poboljšanju kvaliteta snabdijevanja energijom u Crnoj Gori”, navodi se u saopštenju. U Crnu Goru je, kako se dodaje, poslat tim struènjaka da izradi prvu studiju o moguænostima uvoðenja sistema za snabdijevanja širom Crne Gore, za èije finansiranje je Evropska komisija (EK) izdvojila 500 hiljada EUR. Povodom tog projekta je danas održan i prvi sastanak u zgradi Vlade. Naziv studije je Glavni plan za razvoj gasa i portfolio za identifikaciju prioritetnih investicionih projekata u Crnoj Gori (Gas Development Master Plan&Priority Project Portfolio Identification in Montenegro). Studiju je naruèila Evropska investiciona banka (EIB) u okviru Investicionog okvira za zapadni Balkan (WBIF), a implementiraæe ga COWI-IPF konzorcijum. Studija se sastoji od razvoja opsežnog srednjoroènog master plana za prirodni gas koja æe da ispita sve aspekte, odnosno tehnièke, pravne i regulatorne, ekonomske, tržišne i socijalne, koji se odnose na uvoðenje gasa u nekoliko regiona Crne Gore. “To je u skladu sa energetskom strategijom i akcionim planovima Crne Gore. Nakon razvoja i uspostavljanja glavnog plana za gas, razviæe i uspostaviti portfolio prioritetnih investicionih projekata za gas, kako bi crnogorska Vlada privukla investicije i sprovela projekat gasovoda”, objasnili su iz Delegacije EU. Taj projekat se sprovodi na zahtjev Ministarstva ekonomije, pod pokroviteljstvom WBIF-a uz Evropsku banku za obnovu i razvoj (EBRD), koja može biti potencijalni finansijer za prioritetne projekte i koja æe biti ukljuèena u pripremi studija. Pored nadležnih ministarstava, drugi korisnici ovog projekta biæe Regulatorna agencija za energetiku (RAE), izabrani gasni operater, Montenegro bonus. Razvoj znanja i vještina na lokalnom nivou u okviru tih institucija u Crnoj Gori u vezi sa razvojem gasnog sistema je glavni aspekt tehnièke pomoæi koja æe biti pružena. Studija æe ispitati potencijalne izvore gasa u Crnoj Gori, ukljuèujuæi planirana podvodna istraživanja, gas iz Jadransko-jonskog gasovoda, koji treba da se izgradi i poveže sa Trans-anatolijskim gasovodom i potencijalne terminale za prirodni teèni gas. “Tražena prognoza buduæe potrošnje gasa ispitaæe sve sektore, domaæinstva, usluge i industriju, a obuhvatiæe efekte inicijative za prelazak sa struje na gas koja bi mogla da odreðuje cijenu gasa, u maloprodaji i veleprodaji, i inicijativama za konaènu energetsku efikasnost”, rekli su iz Delegacije EU. Optimizacija smjera i rasporeda gasovoda i distributivnog sistema biæe tehnièki realizovana sa, kako je precizirano, minimum troškova i naæi æe se na geografskom informacionom sistemu i biæe usmjerena prema velikim potrošaèkim centrima i susjednim zemljama na najekonomièniji naèin i sa minimalnim uticajem na životnu sredinu. “Kako bi se u toku studije riješilo nekoliko kljuènih pitanja moraæe se donijetii neke politièke odluke. To podrazumijeva neophodne promjene pravnog i regulatornog okruženja u vezi sa gasom, koraci potrebni da se ubrza proces uvoðenja gasa kao èistog izvor energije, odreðivanje strukture tarife koja je tržišno zasnovana ali i pristupaèna i koja podstièe prelazak na gas, investicioni podsticaji za nezavisne kompanije da se angažuju u razvoju gasne infrastrukture i politièke odluke koje æe potvrditi da odreðeni djelovi Crne Gore potražuju gas u mjeri koja opravdava prikljuèenja na prenosni sistem gasa iz tehnièke i ekonomske perspective”, naveli su iz Delegacije EU. Donošenje takvih politièkih odluka olakšaæe, kako smatraju, tim struènjaka, preko niza seminara za postizanje konsenzusa koje su prilagoðene individualnim korisnicima (Operater za gasa, regulatorne agencije, Ministarstvo ekonomije). Taj projekat je povezan sa skoro završenom studijom izvodljivosti WBIF-a na Jadransko-jonskom gasovodu. (kraj) sam/bvm