Podgorica, (MINA) – Finansiranje javnih servisa mora biti održivo i predvidljivo kako bi javni emiteri mogli da ostvare svoje funkcije univerzalnosti, nezavisnosti, transparentnosti i odgovornosti, ocijenio je stariji konsultant u Evropskoj radiodifuznoj uniji (EBU) Boris Bergant. On je danas, na okruglom stolu povodom predstavljanja projekta Javni medijski servis u Crnoj Gori, finansiranje, upravljanje i regulacija, kazao da univerzalna funkcija javnog servisa podrazumjeva otvorenost prema svim grupama u društvu. „Javni servis treba da bude javna tribina civilnog društva. Bez nezavisnosti nema javnog servisa i on mora biti različit u ponudi“, poručio je Bergant. Prema njegovim riječima, javni servis mora obuhvatiti sva moguća područja interesovanja građana. Govoreći o finansiranju, Bergant je kazao da javni sistem mora biti otvoren i odgovoran po tom pitanju. „Smisao uređivačke politike je nepristrasnost i otvorenost. Sve što se objavi na javnom servisu treba da bude tačno i provjereno, kao i društveno relevantno.Javni servis ne mora da bude najbrži u objavljivanju informacija“, objasnio je Bergant. Kako je naveo, područje medija u Evropskoj uniji (EU) nije pokriveno nekim opštim sadržajima. „Savjet Evrope se bavi javnim servisima. Te preporuke bi trebalo da važe kao orjentacija u sprovođenju javne politike“, dodao je Bergant. On je kazao da postoje dva glavna modela finansiranje javnih servisa, direktni i budžetski. Direktni model finansiranja odnosi se uglavnom na pretplate i on preovladava u Zapadnoj Evropi, dok se u Istočnoj Evropi najčešće koristi budžetski model finansiranja. Bergant smatra da je najbolji mješoviti metod koji najčešće koriste manje države, koje javne servise finansiraju velikim dijelom i od marketinga. Kod direktnog modela finasiranja postoji direktan odnos između konzumenata, odnosno onih kojima je namijenjen pogramski sadržaj i onih koji stvaraju taj program. U tom slučaju, prednosti su mogućnost ostvarivanja partnerstva i uticaja. Bergant je rekao da je glavni problem budžetskog modela finansiranja uticaj politike. „Problem budžetskog finansiranja jeste taj što na kraju prouzrukuje hronično nizak nivo finansiranja javnog servisa“, dodao je Bergant. On je naveo da postoje i sistemtska ograničenja kod tog modela. Problem javnog servisa u Crnoj Gori, ali i u državama u regionu jeste upravljanje, menadžment i zaštitni mehanizmi. „Kada ne postoje zaštitni mehanizmi onda se otvaraju mogućnosti za politiučke zloupotrebe, trebalo bi spriječiti arbitrarno mješanje“, naveo je Bergant. Funkcija javnog servisa, kako je kazao, jeste da kritikuje i nadzire sve u društvu. „Neprihvatljivo je da svi zaposleni u javnom servisu budu državni službenici, tu nema dovoljno fleksibilnosti“, smatra Bergant. Oba modela finasiranja, kako je kazao, zahtijevaju izmjene. „Finasiranje javnog servisa nije trošak, to je investicija u kreativnost ljudi i mišlejanja“, ocijenio je Bergant. ÄŒlan Savjeta Radio televizije Crne Gore (RTCG) Milan Radović smatra da novac koji se izdvaja iz budžeta nije dovoljan da Javni servis odgovori na brojne obaveze, kao što su programi za djecu i mlade, manjine i za ranjive kategorije. šef projektnog tima, Vojislav Raonić je kazao da je osnovni cilj projekta da podstakne produkciju nezavisnog programskog sadržaja. Kako je naveo, osnovni problem javnih servisa u regionu jeste što nijesu dovoljno finansirani i što nema dovoljno zaštitnih mehanizama. Drugi problem javnih servisa u regionu u vezi je sa upravljanjem. Raonić smatra da bi trebalo sprovesti menadžment reforme, jer su načini upravljanja zaostali i stari. Prema njegovim riječima, podrška programskim sadržajima javnih servisa bazira se na koprodukciji i tješnjoj saradnji javnih servisa u regionu. „Potrebno je intezivirati saradnju javnih servisa na Zapadnom Balkanu“, kazao je Bergant. Regionalni projekat Javni medijski servis u Crnoj Gori, finansiranje, upravljanje i regulacija finasira EU. (kraj) mip/žug