Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Ignorisanjem trenutnog raspoloženja investitora za ulaganje u državne obveznice, potencijalni ulagači će pronaći alternativna rješenja, dok će javne finansije biti uskraćene priliva jeftinog novca, saopšteno je iz Montenegroberze. „Ukoliko ne dođe do emisije obveznica na domaćem tržištu, potencijalni investitori će naći alternativna rješenja za svoja ulaganja, ali će javne finansije bile uskraćene priliva jeftinog novca, a domaće tržište kapitala zanemareno i izloženo udarima novih i dubljih nelogičnosti“, upozorili su predstavnici Montenegroberze u saopštenju. Oni smatraju da je na tržištu kapitala sada pravi momenat da se kreira i realizuje proizvod – domaći finansijski instrument, koji će zadovoljiti potrebe svih aktera, jer za to postoje sve pretpostavke, kao što su potreba emitenta, odnosno države i interesovanje kupaca, odnosno investitora. „Na cijenu i kontrolu kvaliteta domaćih proizvoda možemo uticati, a bez domaćih proizvoda, pa bili oni i finansijske prirode, nema ni razvoja cjelokupne ekonomije. Emisije državnih obveznica i ulaganje u njih smatra se polazištem u stvaranju slike povjerenja u funkcionisanje države, zbog čega visoki stepen povjerenja investitora koji je prisutan treba formalizovati“, kazali su predstavnici Montenegroberze. Oni su naveli da crnogorsko finansijsko tržište posljednjih godina karakteriše velika likvidnost bankarskog sektora, koja se ne može riješiti bez implementacije novih finansijskih instrumenata. „Pritisak konkurencije na domaćem tržištu i pad cijene obezbjeđivanja izvora finansiranja na međunarodnom, doveli su do značajnog pada kamatnih stopa na depozite, jer bankama nijesu potrebna dodatna sredstva, kao i smanjenja aktivnih kamatnih stopa, posebno u segmentu finansiranja stambenih kredita kao i odobravanja kredita za najkvalitetnije i #velike# klijente“, rekli su iz Montenegroberze. Oni su saopštili da je ta situacija dovela do stvaranja nelogičnih situacija, gdje se država zadužuje po većim kamatnim stopama nego što su stope zaduženja privrednog i sektora stanovništva. „Pravilo je da država predstavlja najkvalitetnijeg dužnika i da se kreditiranje države smatra najmanje rizičnim“, podsjetili su iz Montenegroberze. Oni tvrde da se te nelogičnosti mogu korigovati samo kroz aktivnu ulogu države i kreiranje finansijskih instrumenata. „Na taj način bi se dugoročno obezbijedili jeftiniji izvori finansiranja budžetskih deficita, što je u interesu svih građana i preduzeća koja posluju u Crnoj Gori“, rekli su iz Montenegroberze. Oni su podsjetili da su početkom godine emitovane euroobveznice na međunarodnom finansijskom tržištu u iznosu od 300 miliona EUR, koje su prodate uz diskont i nosile su efektivnu kamatnu stopu od oko šest odsto. „Nakon pola godine trgovanja u sekundarnoj trgovini, odnosno na međunarodnom vanberzanskom tržištu, cijena tog instrumenta je značajno porasla, što je dovelo i do pada prinosa, koji se sada kreće u iznosu od oko 4,3 odsto. Ulaganjem u kupovinu crnogorskih euroobveznica, investitori su za šest mjeseci ostvarili totalni prinos, za koji se može reći da je neočekivan i iznad prosjeka“, saopštili su iz Montenegroberze. Oni su kazali da je postojanje ogromne likvidnosti u bankarskom sektoru, uz istovremeni pad kamatnih stopa, dobar pokazatelj da država može i treba ozbiljno da računa na opravdanost kreiranja i plasiranja državnih obveznica na domaćem tržištu kapitala. „Ukoliko bi sagledali navedene podatke, jasno možemo zaključiti da kreditiranje na međunarodnom tržištu zavisi direktno od trenutnih uslova na tržištu, na koje i mnogo veće i ekonomski snažnije države od Crne Gore ne mogu uticati. Na domaćem finansijskom tržištu, država može kontrolisati cijenu koju plaća prilikom zaduženja i prilagoditi je stvarnom stanju na tržištu“, objasnili su iz Montenegroberze. Oni su dodali da neuposleni depoziti za banke predstavljaju samo trošak i da bi se kroz pravljenje projekcija lako mogla napraviti ciljna cijena zaduženja države. „Ona nikako ne može značajnije odstupati od cijene zaduženja sektora stanovništva ili privrede na kraći rok“, rekli su iz Montenegroberze. Oni su podsjetili na podatke Centralne banke (CBCG), prema kojima su ukupni depoziti na kraju jula iznosili oko 2,7 milijardi EUR, a oročeni su na period od tri do pet godina po prosječnoj kamatnoj stopi od 2,61 odsto za privredu, odnosno 3,49 odsto za stanovništvo. „Jasno se može donijeti zaključak da postoje uslovi za emisiju domaćih obveznica, uz ostvarivanje cijene zaduženja koja bi bila značajno niža u odnosu na cijenu koja je postignuta u martu od šest odsto“, rekli su iz Montenegroberze. Oni su dodali da su u stalnom kontaktu sa investitorima sa domaćeg tržišta kapitala i iz regiona, na osnovu čijih inputa mogu da kažu da trenutno postoji agregirana tražnja za kupovinu državnih obveznica u iznosu od 80 do 100 miliona EUR. Iz Montenegroberze su saopštili da bi kamatna stopa, koja bi se postigla, predstavljala najjeftinije zaduženje zaključeno u ovoj godini, što je u interesu svih. „Jeftinije zaduživanje države, dovešće i do jeftinijeg zaduživanja sektora stanovništva i privrede, čime će doći do boljeg i većeg upošljavanja kapitala. Efekti koji bi se postigli emisijom bili bi vidljivi i u drugim segmentima, jer bez razvoja finansijskog tržišta nema ni ekonomskog razvoja države, a kreiranje finansijskih instrumenata i širenje ponude na tržištu dovodi do razvoja tržišta kapitala“, kazali su iz Montenegroberze. Oni su dodali da bi se kroz implementaciju „bezrizičnog“ finansijkog instrumenta dugoročno stvorili uslovi za vraćanje povjerenja u tržište kapitala. „Pozitivno iskustvo ulaganja u državne obveznice, uz ostvarivanje manjih iznosa prinosa, pospješilo bi investitore sklonije riziku da se okrenu i #rizičnijim# hartijama od vrijednosti. Sa sigurnošću se može reći da bi uspješno prikupljanje kapitala na tržištu od države bio dobar primjer i putokaz kojim bi krenula i ostala preduzeća“, naveli su iz Montenegroberze. Oni su saopštili da je uspješnost emisije državnih obveznica preduslov aktiviranja i sekundarnog tržišta obveznica. „Ulaganje u državne obveznice sektoru stanovništva predstavlja dobru alternativu u odnosu na oročenje sredstava kod banaka. Prednost ulaganja u obveznice je izražena pogotovo u trenucima kada su subjektu potrebna likvidna novčana sredstva“, rekli su iz Montenegroberze. Oni su dodali da se kod većine ugovora o depozitu, sa razročavanjem prije vremena gubi „zarađena“ kamata do momenta razročenja, dok se kod obveznica kroz prodaju na sekundarnom tržištu dobija pripadajuća – zarađena. Iz Montenegroberze su saopštili i da sva tržišta kapitala u regionu najveći dio aktivnosti poklanjaju emisiji državnih obveznica, jer je to najvažniji instrument za stabilnost i održivost tržišta kapitala. "Na tržištima kapitala u Srbiji i Bosni i Hercegovini od početka godine od ukupno ostvarenog prometa oko 80 odsto se odnosilo na trgovinu državnih obveznica, dok je na tržištima u Hrvatskoj i Makedoniji, to učešće oko 30 odsto", zaključuje se u saopštenju. (kraj) nar/sam