Podgorica, (MINA-BUSINESS) - Nevladine organizacije (NVO) Mreža za afirmaciju nevladinog sektora (MANS) i Green Home tražile su danas kontrolno saslušanje premijera i vicepremijera Mila Đukanovića i Vujice Lazovića u vezi najavljenog projekta izgradnje drugog bloka Termoelektrane u Pljevljima. MANS i Green Home su tražili i kontrolno saslušanje ministara ekonomije i finansija, Vladimira Kavarića i Radoja Žugića. Predstavnici dvije NVO su saopštili da očekuju da predsjednik Odbora za ekonomiju, finansije i budžet, Aleksandar Damjanović na sjednicu pozove i menadžment Elektroprivrede Crne Gore (EPCG), zajedno sa predstavnicima italijanske A2A kao strateškog partnera. „Takođe, očekujemo da bude pozvano i rukovodstvo Rudnika uglja Pljevlja, koje je direktno uključena u čitav projekat, ali i predstavnike civilnog sektora i zainteresovane javnosti koji se intenzivno bave najavljenim projektom izgradnje nove termoelektrane u zemlji“, navodi se u saopštenju. Predstavnici te dvije NVO smatraju da je kontrolno saslušanje najviših Vladinih predstavnika neophodno kako bi poslanici raspravili pitanje ekonomske isplativosti izgradnje novog bloka u Pljevljima, kao i da li se iza zatvorenih vrata sa izabranim ponuđačem, češkom kompanijom škoda Praha, dogovaraju modeli finansiranja i realizacije projekta koji će biti uvod u dodjelu državne pomoći. „Projekat drugog bloka Vlada najavljuje kao stratešku investiciju u energetskom sektoru i tvrdi da je ekonomski isplativ, međutim do danas se od javnosti kriju osnovni podaci koji bi dokazali te tvrdnje. Istovremeno istraživanja MANS-a i Green Home-a pokazuju da je investicija finansijski neodrživa i da čak ni komercijalno isplative rezerve uglja u užem pljevaljskom basenu nijesu dovoljne za puni rad nove termoelektrane“, navodi se u saopštenju. Vlada, kako su preczirali, uporno prikazuje samo troškove izgradnje drugog bloka, za koji je škoda Praha ponudila cijenu od 338 miliona EUR, ali pri tome nije uračunala čitav niz pratećih izdataka, počev od kamata na kredit, otvaranja novih rudokopa i njihove rekultivacije, preko troškova eksproprijacije i revitalizacije postojeće termoelektrane, do troškova zdravlja i zaštite životne sredine. Istraživački centar MANS-a ranije je objavio da će investicioni troškovi za projekat drugog bloka premašiti milijardu EUR, dok je međunarodna organizacija Greenpeace sredinom 2013. godine troškove zdravlja i zaštite životne sredine za 40 godina rada nove termoelektrane procijenila na 2,5 milijardi, pa bi ukupna cijena koštanja novog #prljavog# izvora energije mogla dostići sumu od nevjerovatnih 3,5 milijardi. „Vlada je čitav projekat zasnovala na netačnim podacima o stvarnim komercijalnim rezervama uglja u takozvanom užem pljevaljskom basenu iz kojeg je planirano obezbijeđenje uglja za novi blok. Raniji podaci MANS-a pokazali su da ekonomski isplativog uglja ima za tek 20 godina rada novog bloka, a ne 40 godina koliko je potrebno da bi investcija bila otplaćena“, smatraju u MANS-u i Green Home-u. Pored toga, Vlada je kontroverzni projekat zasnovala i na manipulativnim podacima o stvarnoj cijeni uglja, na osnovu čega je nerealno projektovala i proizvodnu cijenu električne energije. Istraživanje MANS-a pokazuje da bi drugi blok prema trenutnim cijenama električne energije na godišnjem nivou proizvodio milionske gubitke, pa je vjerovatan scenario da bi ga Vlada održavala kroz dodjelu državnih subvencija. “S tim u vezi indikativne su nedavne izmjene Zakona o energetici prema kojima je eksploatacija uglja za potrebe proizvodnje električne energije definisana kao djelatnost od javnog interesa, dok je iz Vlade nedavno najavljeno da će projekat drugog bloka biti realizovan tako što će biti formirano posebno preduzeće u kojem će država imati 51 odsto, a EPCG 49 odsto“, precizira se u saopštenju. Državna energetska kompanija bi, kako se dodaje, potom otkupljivala struju od tog novog preduzeća po troškovnom principu kako bi novo preduzeće uopšte bilo održivo, što upućuje da se radi o modelu dodjele državne pomoći. „Upravo takav model finansiranja projekta je namjeravala da realizuje hrvatska Vlada u vezi izgradnje termoelektrane Plomin C, ali je nedavno nagovijestila odustajanje od njega, nakon što je Brisel najavio da će pokrenuti istragu o državnoj pomoći koju Hrvatska namjerava da obezbijedi za taj projekat“, kazali su iz tih NVO. MANS i Green Home očekuju da Damjanović najhitnije zakaže kontrolno saslušanje najviših Vladinih zvaničnika, posebno imajući u vidu da je Đukanović u očiglednom konfliktu interesa, jer kao premijer odlučuje o modelima realizacije čitavog projekta, a da je u projekat uključena i kompanija Rudnik uglja Pljevlja, u kojoj njegov brat Aco Đukanović ima značajno vlasništvo. (kraj) sam/nar