Podgorica, (MINA-BUSINESS) - Stečaj američke investicione banke Lehman Brothers, koji je izazvao jednu od najvećih svjetskih finansijskih i ekonomskih kriza, proglašen je prije sedam godina. Od propasti banke Limen Braders, 15. septembra 2008. godine, do danas vlade mnogih zemalja su izdvojile velike sume novca, kako bi spriječile lančanu reakciju na svjetskom tržištu kapitala. Mnoge političare je takvo okruženje, zbog jake finansijske integracije eurozone, odnosno mogućnosti lakog prenošenja krize iz jedne zemlje u druge, navelo da osnuju nova nadzorna tijela i organe. Bilo je neophodno izgraditi sistem za osiguravanje finansijske stabilnosti u eurozoni i odgovoriti adekvatnom politikom. Kriza je uticala i na urušavanje kreditnog portfolija banaka i rast rizika aktive, što je povećalo pritisak na kapital banaka. Stoga su se finansijske institucije pored problema sa likvidnošću, suočile i sa problemom solventnosti, što je uticalo da neke zemlje reaguju direktnim injekcijama kapitala u banke, što je dovelo i do nacionalizacije pojedinih banaka. Kao odgovor na krizu, formiran je Evropski stabilizacioni mehanizam koji će pružati finansijsku pomoć u formi kredita, ali pod striktnim uslovima i na bazi detaljne analize Evropske komisije (EK) i Međunarodnog monetarnog fonda (MMF). Takođe, prethodni period obilježili su i stres testovi banaka, dok su poznate svjetske bonitetne kuće pomno pratile kreditne rejtinge vodećih država svijeta i u nekoliko navrata ih smanjivale. Izlazna strategija, prema mišljenju mnogih analitičara, u narednom periodu biće predmet debate na globalnom kao i nivou EU. Kraj ovog ljeta obilježio je veliki pad na kineskim berzama, gdje su u danu izgubljene milijarde dolara, što je mnoge podsjetilo na krah njujorške berze prije sedam godina. Kriza na šangajskoj berzi koštala je više od 400 milijardi EUR evropske kompanije. Stručnjaci procjenjuju da berza predviđa dešavanja u ekonomiji od tri do šest mjeseci unaprijed. (kraj) jlb/nar