Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Samo 40 odsto od 88,3 hiljade crnogorskih penzionera, prema izvještaju glavnog ekonomiste Centralne banke Crne Gore, prošle godine je koristila starosnu penziju. Broj korisnika starosne penzije, na koju imaju pravo muškarci stariji od 60 godina ili nakon 40 godina rada i žene poslije 55 godine ili sa 35 staža, u Crnoj Gori je za posljednje tri godine uveæan 11 odsto. U isto vrijeme, neznatno je smanjen broj invalidskih penzionera, a porodiènih uveæan za èetiri odsto. Prošle godine je Crna Gora, u kojoj je svaki sedmi stanovnik penzioner, imala preko 27 hiljada korisnika invalidskih penzija i oko 25 hiljada porodiènih. U aktuelnom sistemu crnogorskog penzijskog osiguranja penzije se isplaæuju iz doprinosa koje plaæaju zaposleni i njihovi poslodavci. Prema izvještaju, broj penzionera u Crnoj Gori se stalno poveæava, a formalno zaposlenih smanjuje, pa je oèigledno da je penzijski sistem u velikim teškoæama. »Fond penzijskog i invalidskog osiguranja ne može iz doprinosa ispunjavati obaveze koje proizilaze iz steèenih prava obveznika, iako je stopa doprinosa veoma visoka i iznosi 24 odsto. Prošle godine prihodi od doprinosa èinili su 80 odsto novca isplaæenog za penzije, a ostatak je nadoknaðivan preusmjeravanjem iz Budžeta, odnsno prihodima od carina i akciza, kao i provizija platnog prometa«, navedeno je u tom dokumentu. Fond je prošle godine imao 152,6 miliona EUR prihoda, a uplatom poreza i doprinosa obezbijeðeno je samo 61 odsto tog iznosa. Nešto manje od treæine prihoda obezbijeðeno je preusmjeravanjem poreza, carina i akciza, a ostatak ostalim i posebnim poreskim prihodima, kao i provizijama platnog prometa. Prošlogodišnji suficit Fonda od 271 hiljadu EUR, iznosi svega petinu od zabilježenog u 2001. Penzije èine tri èetvrtine rashoda te institucije. U Crnoj Gori 100 radno sposobnih stanovnika trenutno finansira 130 penzionera. Iz Ministrastva rada i socijalnog starnja nedavno je najavljeno da bi novi penzijski zakon trebalo da bude usvojen do kraja ove, a primijenjen poèetkom naredne godine. Planirana reforma penzijskog sistema bazirana je na tri stuba, od kojih je prvi obavezni javni sistem utemeljen na dosadašnjem naèelu generacijske solidarnosti, u kojoj zaposleni plaæaju doprinose za penzionere. Drugi stub podrazumijeva obavezno penzijsko osiguranje na osnovu individualne kapitalizovane štednje za zaposlene do srednjeg životnog doba i dobrovoljno za starije. Posljednji stub penzijskog sistema trebalo bi da bude dobrovoljan i zasnovan na zakljuèivanju ugovora sa izabranim penzionim fondom za zaposlene punoljetne graðane. (kraj) anf/kmh/dbr