Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Crna Gora æe od naredne godine koristiti odvojene trgovinske olakšice za lakši pristup tržištu Evropske unije, koje æe moæi potpuno da kontroliše i prati preko svoje carinske službe, oèekuju u Vladi. Pomoænik ministra za ekonomske odnose sa inostranstvom i evropske integracije, Ljiljana Filipoviæ, kaže da je iz Evropske komisije nedavno najavljeno da æe od januara biti produženi trgovinski preferencijali za SCG. “Saglasno modelu dvostrukog kolosijeka, biæe posebno definisane kvote za proizvode porijeklom iz Crne Gore”, rekla je ona agenciji Mina-business. O produžetku autonomnih trgovinskih mjera biæe odluèeno prije kraja ove godine. Trgovinski preferencijali olakšavaju pristup tržištu EU, a izvoznicima uveæavaju prihod od prodate robe za iznos neplaæene carine. “Kakav kvalitet odnosa æe Crna Gora dostiæi i ubuduæe razvijati sa EU, kojim tempom i dinamikom æe se kretati i popravljati sadržaj saradnje, zavisiæe prije svega od nje, odnosno strukturne prilagoðenosti crnogorske privrede zahtjevima tog tržišta”, smatra Filipoviæ. Imajuæi to u vidu, kako je rekla, potrebno je preduzeti sve neophodne mjere za strukturne promjene u privredi. Tim bi bili stvoreni preduslovi za poveæanje proizvodnje namijenjene izvozu, a posebno gotovih proizvoda, koji svojim kvalitetom, standardima, asortimanom, cijenama ili dizajnom mogu biti konkurentni na tržištu razvijenih zemalja. “Na osnovu toga æe crnogorska privreda ostvarivati i veæe devizne prihode”, oèekuje Filipoviæ. Izuzetne trgovinske mjere za zapadni Balkan, èiji je cilj dalje otvaranje tržišta EU, unaprjeðivanje i prilagoðavanje ranijeg sistema preferencijala novim uslovima, Savjet EU je uveo krajem 2000. godine. Tom odlukom Crnoj Gori su odobreni ogranièeni trgovinski preferencijali za izvoz 50 hiljada tona aluminijuma, od èega 40 hiljada tona sirovog, na tržište EU, uz uslov da se ne proizvode u drugim djelovima tadašnje Savezne Republike Jugoslavije. Crna Gora je tako stekla pravo da sopstvenim carinskim peèatom ovjerava bescarinski izvoz proizvoda od aluminijuma na evropsko tržište. Iste godine, Komisija je proširila izuzetne trgovinske mjere i na SRJ, odobrivši bescarinski izvoz za oko 95 odsto industrijskih i poljoprivrednih proizvoda iz Crne Gore i Srbije, što je poveæalo konkurentnost njihove robe. Manji broj poljoprivrednih proizvoda, dio ribljih i vino, su na kvotama, što znaèi da je odreðena najveæa kolièina koju je moguæe izvesti u unaprijed odreðenom periodu. “Kvote po zemljama kojima su odobrene ove mjere nijesu podijeljene, veæ je zadržan princip globalnih”, podsjeæa Filipoviæ. “To znaèi da se bescarinski izvoz odobrava onim zemljama koje ga prve realizuju na tržište EU i do iscrpljenja kvota”. Za teletinu /baby beef/ je Crnoj Gori i Srbiji odobrena godišnja carinska kvota od skoro deset hiljada tona, a carinska stopa smanjena za petinu. Poslije iskorišæavanja ove kvote na izvoz ove vrste mesa plaæa se carina od 20 odsto plus još toliko posebne dažbine. Što se tièe izvoza tekstila, zbog nepostojanja bilateralnog sporazuma sa EU, do ove godine primjenjivan je režim uspostavljen sporazumom o saradnji izmedju Evropske ekonomske zajednice i bivše SFRJ. Odlukom Savjeta EU odobreni su i preferencijali, odnosno utvrðene kvote za bescarinski izvoz i doradne poslove odgovarajuæih kategorija tekstilnih proizvoda za èiju proizvodnju je korišæen repromaterijal uvezen sa evropskog tržišta. Nedavno je potpisan sporazum o tekstilu kojim EU odobrava preferencijalni tretman samo za tekstilne proizvode porijeklom iz Srbije, u skladu sa modelom dvostrukog kolosijeka i buduæim odvojenim pregovorima u ekonomskoj oblasti. Rezultati trgovinskih preferencijala, nijesu zanemarljivi. Prema podacima EU, bivša SRJ je nakon njihovog uvoðenja 2001. godine uveæala vrijednost izvoza na zajednièko evropsko tržište za èetvrtinu na 821 milion EUR. Za prvih osam mjeseci 2002. godine, u poreðenju sa prvih osam mjeseci prethodne, zabilježeno je poveæanje od 9,6 odsto na 573 miliona EUR. (kraj) anf/bvm