London, (MINA-BUSINESS/HINA) - Uzlet cijena dionica na svjetskim berzama prošle radne sedmice podigao je vrijednosti najvažnijih indeksa na višegodišnje rekordne nivoe, uslijed optimizma u pogledu performansi amerièke privrede. Uèesnici na tržištu, ipak, sa pažnjom posmatraju istorijsko visoke cijene nafte. Njujorški indeks Dau Džons /Dow Jones/ ojaèao je prethodne radne sedmice 0,9 odsto, na 10.940 bodova, najviši nivo od juna 2001. Trgovci se nadaju da æe u predstojeæim danima preskoèiti i psihološki važnu granicu od 11.000 bodova. Tehnološki Nasdak /Nasdaq/ dobio je 0,23 odsto pa iznosi 2.070 bodova. Katalizator za snažne kupovine akcija krajem sedmica bio je podatak o skoku broja novih radnih mjesta u Sjedinjenim Amerièkim Državama (SAD) u februaru za 262 hiljade, najviše u prethodna èetiri mjeseca i znatno iznad oèekivanja analitièara. Oporavku tržišta doprinijeli su i privredni pokazatelji, buduæi da su popustile zabrinutosti u vezi sa inflatornim pritiscima. Amerièki institut za upravljanje nabavkom objavio je da je proizvodnja usporila rast u februaru, ali i da je indeks cijena industrijskih komponenti smanjen. Amerièka vlada je saopštila da su pojaèane graðevinske aktivnosti u januaru za 0,7 odsto, u skladu sa oèekivanjima, buduæi da su i privatni i javni graditeljski radovi dosegli rekordne nivoe. Šef amerièkih Federalnih rezervi (FED) Alen grinspen /Alan Greenspan/ je pred Kongresom izvijestio o umjereno dobrom rastu privrede, a stratezi su njegove rijeèi protumaèili kao signal da æe centralna banka nastaviti umjereno da podiže kamatne stope, umjesto da rastu “agresivno”. Podizanje investicionog rejtinga dionicama proizvoðaèa èipova i jaèanje akcija farmaceutskih kompanija, pomogli su oporavku indeksa nakon oštrih korekcija poèetkom sedmice. Dionica vodeæeg proizvoðaèa èipova u svijetu, Intela, porasla je 2,6 odsto, nakon što je ulagaèka banka Džej Pi Morgan /J.P. Morgan/ podigla njihov investicioni rejting. To je podstaklo kupovine i ostalih dionica tog sektora. Tržišta su zabrinuta rastom cijena nafte, koja je u Njujorku u jednom trenutnku premašila 55 USD za barel, što je najviši nivo u istoriji toga tržišta. Skupa nafta podiže troškove poslovanja korporacijama i ogranièava liènu potrošnju, ali podstièe kupovine energetskih dionica. Tako je dionica Exxon Mobila poskupjela gotovo jedan odsto, kao i Ševron Teksako-a /ChevronTexaco/. Istovremeno, na evropskim berzama dionice su dosegle najviše cijene u posljednja 33 mjeseca, pomognute dobrim vijestima preko Atlantika, ali i poslovnim rezultatima kompanija. Londonski FTSE indeks ojaèao je 0,6 odsto, na 5.036 bodova, a frankfurtski DAX 1,7 odsto, na 4.423 boda. Meðu najveæim dobitnicima meðu farmaceutskim kompanijama izdvaja se Sanofi-Aventis, treæi prema velièini proizvoðaè lijekova u svijetu, èije su akcije ojaèale 1,7 odsto, dosegavši najviši novi od januara prošle godine nakon objave rasta godišnje dobiti za 18 odsto na 5,25 milijardi EUR. Na strani dobitnika bile su i dionice BAT-a /British American Tobacco/, ojaèavši za 2,4 odsto nakon što je saopštio da mu je prošlogodišnja neto dobit iznosila 1,1 milijardi GBP, premašivši oèekivanja analitièara. Ojaèale su i dionice njemaèkog inženjerskog diva Simensa /Siemens/ za dva odsto, pod uticajem spekulacija da je za kupovinu njegovog gubitaškog poslovanja sa IT uslugama zainteresovan francuski Atos Origin. Dobro raspoloženje ulagaèa kvare visoke cijene nafte. One su najviše pogodile dionice aviokompanija, ali su pomogle rastu cijena dionica proizvoðaèa nafte i plina u prosjeku za jedan odsto, na najviše nivoe u posljednje gotovo tri godine. Prema dobicima su se isticali Britiš Petroleum /British Petroleum/, koji je ojaèao dva odsto i francuski Total, koji je dobio 0,8 odsto. Indeks Tokijske berze Nikkei prethodne radne sedmice ojaèao je 1,8 odsto, na 11.873 boda. (kraj) dmc