Podgorica, (MINA) – U Crnoj Gori se samo mali broj organizacija civilnog društva (OCD) direktno bavi pitanjem nasilnog ekstremizma, pokazalo je istraživanje koje je sproveo Forum mladi i nefomalna edukacija (Forum MNE). Ta nevladina organizacija danas je predstavila istraživanje “Civilno društvo u prevenciji i suzbjanju nasilnog ekstremizma u Crnoj Gori i regionu Zapadnog Balkana”, koje je po jedinstvenoj metodologiji u šest zemalja Zapadnog Balkana. “Nedostatak kapaciteta, neizvjesna finansijska održivost i neprilagođenost programa potrebama zajednice samo su neki od problema sa kojim se suočavaju crnogorske OCD u oblasti suzbijanja i prevencije nasilnog ekstremizma (P/SNE)”, navodi se u istraživanju. Kako je saopšteno iz Foruma MNE, situacija nije drugačija ni u regionu Zapadnog Balkana. Prema njihovim riječima, u većini zemalja Zapadnog Balkana prepoznaju značaj OCD u oblasti P/SNE. “OCD su često bolje informisane o situaciji na terenu, imaju direktnu komunikaciju sa građanima i u boljoj su poziciji da sprovode programe prevencije. Ipak, prisutno je i uvjerenje da je oblast P/SNE prvenstveno odgovornost države, posebno imajući u vidu ograničene kapacitete OCD, posebno onih koje djeluju na lokalnom nivou”, kaže se u saopštenju. Navodi se da je finansiranje međunarodnih donatora u oblasti P/SNE uglavnom bilo usmjereno na dobro razvijene organizacije, koje imaju kapaciteta i iskustva u ispunjavanju često komplikovanih procedura vezanih za programe finansijske podrške. Taj trend, pokazuje istraživanje, počinje da se mijenja, jer donatori sve više podstiču mehanizme “malih grantova” i drugih sličnih programa, koji omogućavaju podršku malim, nerazvijenim organizacijama. “S druge strane, OCD kao izazov navode i nedostatak finansijske podrške institucija za finansiranje programa i aktivnosti u oblasti P/SNE, što je dovelo do prevelikog oslanjanja na programe međunarodne pomoći za specifične aktivnosti”, kaže se u saopštenju. Ti programi, kako se navodi, često nijesu povezani sa nacionalnim P/SNE strategijama i akcionim planovima, što vodi ka neodrživosti, jer ih ni OCD ni lokalne institucije ne smatraju „svojim”. “U regionu Zapadnog Balkana kreirana je specifična slika ekstremizma i on se često samo vezuje za ISIS i druge islamističke grupe”, kazali su iz Foruma MNE. Kako su naveli, vlasti u regionu ne pokazuju isti stepen zabrinutosti prema desničarskom ekstremizmu, iako ga brojni sagovornici u istraživanju vide čak, i kao veću prijetnju. “Ni međunarodni programi podrške nijesu usmjereni na suzbijanje desničarkog ekstremizma, pa je rad OCD uglavnom fokusiran samo na oblik nasilnog ekstremizma, koji se vezuje za ISIS. To za posljedicu može imati izolaciju pojedinaca ili grupe pojedinaca koja njihovu radikalizaciju može učiniti vjerovatnijom”, upozorili su iz Foruma MNE. Kako su kazali, većina OCD koje djeluju u oblasti P/SNE sprovodi širok spektar aktivnosti koje se indirektno bave prevencijom, radeći sa zajednicama ili određenim grupama, ali ne i na programima koji su usmjereni na pojedince koji su u riziku od radikalizacije koja vodi ka nasilnom ekstremizmu. “Učešće OCD u rehabilitaciji i reintegraciji je ograničeno. Vlasti u regionu priznaju da bi OCD trebalo da budu dio sveobuhvatnog pristupa u oblasti P/SNE, ali isto tako vjeruju da bi taj rad trebalo ograničiti na prevenciju”, kaže se u saopštenju. Dodaje se da programe rehabilitacije i reintegracije sprovode uglavnom institucije. “Istraživanje je pokazalo i da OCD, posebno one na lokalnom nivou, nemaju kapaciteta i stručnog kadra koji bi se bavio pitanjem P/SNE”, kazali su iz Foruma MNE. Dodatno je, kako su naveli, evidentan nedostatak povjerenja između institucija i OCD, nepostojanje adekvatnih mehanizama za saradnju, kao i shvatanje velikog broja zvaničnika da je pitanje NE nešto čime treba da se bavi sektor bezbjednosti. “OCD se često posmatraju samo kao realizatori donatorskih ciljeva i ne učestvuju u donošenju odluka koje se tiču planiranja aktivnosti u polju P/SNE”, kaže se u saopštenju. Navodi se da još jedan izazov u oblasti P/SNE predstavlja i ograničena saradnja među OCD. “Nema uspostavljenih mehanizama, mreža OCD koje se bave ovom temom i organizacije posmatraju jedne druge uglavnom kao konkurente za donatorska sredstva”, kazali su iz Foruma MNE. Istraživanje je dio regionalnog projekta “Zajednice na prvom mjestu: Kreiranje hub-a organizacija civilnog društva za prevenciju i suzbijanje nasilnog ekstremizma - od prevencije do reintegracije”. Forum MNE sprovodi projekat u partnerstvu sa albanskim Centrom za pravne građanske inicijative, organizacijom Nada i domovi za djecu iz Bosne i Hercegovine), kosovskim Centrom za upravljanje konfliktima, Centrom za zajedničku osnovu iz Makedonije i Kulturnim centrom DamaD iz Srbije. Projekat se realizuje uz finansijsku podršku Evropske unije, Balkanskog fonda za demokratiju, projekta Njemačkog Maršalovog fonda SAD i Ministarstva javne uprave Crne Gore, a saradnici na projektu u Crnoj Gori su ministartsva unutrašnjih i vanjskih poslova. (kraj) gop/mip