Dubrovnik, (MINA-BUSINESS) - Projekat obnove i revitalizacije pruge koja bi ponovo željeznicom povezala Bosnu i Hercegovinu, Hrvatsku i Crnu Goru, ima punu podršku prvih ljudi Dubrovnika i Trebinja, Ravnog i Èapljine, mjesta i podruèja kroz koje je nekada prolazila. Pruga Gabela (Èapljina) - Trebinje - Dubrovnik – Zelenika sveèano je otvorena 15. i 16. jula 1901. godine, a otvaranju su prisustvovali najviši uglednici, politièari i državni èinovnici iz Beèa i Budimpešte i zemaljske uprave provincije Bosne i Hercegovine. Popularni Æiro iz Dubrovnika posljednji put krenuo je 30. maja 1976. godine, èime je Dubrovnik opet postao luèki grad bez željeznièke veze sa zaleðem. Novinari agencije Anadolija obišli su djelove trase bivše pruge koja je još u veoma dobrom stanju. Kljuèno mjesto bivše pruge nalazi se u naselju Uskoplje, u blizini Ivanice, gdje još postoje ostaci stare željeznièke stanice koja svjedoèi da je nekada BiH bila povezana sa susjednim državama, Hrvatskom i Crnom Gorom. Uskoplje je bilo èvorište gdje se pruga desno odvajala za pravac Dubrovnika, a lijevo za Herceg Novi i Zeleniku kao krajnju taèku odredišta. U neposrednoj blizini nalazi se i tunel na Ivanici koji je specifièan po mnogo èemu. U njega se ulazi u jednu, a izlazi u drugu državu - iz Bosne i Hercegovine u Hrvatsku, odnosno obratno. Gradonaèelnici Dubrovnika, Andro Vlahušiæ i Trebinja, Slavko Vuèureviæ, kao i naèelnici opština Ravno, Andrija Šimunoviæ i Èapljine, Smiljan Vidiæ istakli su za Anadoliju znaèaj i važnost izgradnje željeznièke pruge uskog kolosijeka èija je osnovna dionica Gabela - Hum - Uskoplje - Zelenika bila duga 155,5 kilometara (poslije Èapljina - Zelenika). Postojali su odvojci Uskoplje - Gruž (Dubrovnik) u dužini od 16,5 kilometara, zatim Hum - Trebinje u dužini od 16,6 kilometara. "Prema informacijama koje imam, a razgovarao sam dugo i sa ljudima i iz BiH, koji su vodili taj projekat i sa predstavnicima evropskih fondova, on primarno ima svoj cilj i želju da se u turistièkom pogledu revitalizuje taj prostor, da se veže uz grad Dubrovnik", kazao je Vlahušiæ. On je dodao da su posebno zainteresovani za ruralni dio, istoriju koju bi mogla ta uskotraèna pruga da razvije i da æe se tu tražiti finansijski model. "Grad Dubrovnik smatra da je to dobar projekat i da radi jednu decentralizaciju grada i uspostavlja jednu prirodnu regionalnu destinaciju nezavisno od država i ljudi koji žive u okolini", zakljuèio je Vlahušiæ. Gradonaèelnik Trebinja Slavko Vuèureviæ kazao je da ima èak i idejni projekat da ta pruga od Herceg Novog i Dubrovnika preko Trebinja i Ravnog prema Èapljini, a koja je nekada išla i prema Bileæi i Nikšiæu, postoji. "Sigurno da bi to bila velika turistièka atrakcija i dobit da se taj projekat realizuje. Što se tièe Trebinja apsolutno bismo pozdravili realizaciju jednog takvog projekta, jer smatramo da bi to doprinijelo i zbližavanju gradova koji su blizu sa jedne, a sa druge strane to turistièko povezivanje i turistièka atrakcija donijela bi dobit svim gradovima i opštinama u okruženju, kao i onima kroz koje bi ta pruga prolazila", ocjena je prvog èovjeka Trebinja. On smatra da bi bilo najidealnije da se taj projekat aplicira putem projekata prekograniène saradnje kod Evropske komisije. "Èesto budem u Dubrovniku. Bio sam prije nekoliko dana. Bila su tri kruzera i na svakom po pet hiljada ljudi. Kada 15 hiljada osoba izaðe na ploènik Luke Gruž ne može da bude apsorbirano ni u Dubrovnik, Stari grad, ni u zidine", naveo je Vuèureviæ. Da, kako je dodao, postoji voz koji bi pokupio hiljadu, dvije, tri ljudi i odvezao do Trebinja koje je na 30 kilometara ili napravi turu, to bi bilo rastereæenje i za Dubrovnik i dobit za turistu da vidi nešto drugo, kao i za opštine i njihovu privredu. Na podruèju Opštine Ravno nalaze se èak dvije željeznièke stanice na bivšoj trasi uskotraène pruge u samom mjestu i naselju Zavala, udaljenom oko šest kilometara u Popovom polju. Naèelnik Opštine Ravno, Andrija Šimunoviæ, navodi da je ukidanje uskotraène pruge 1976. imalo veliki negativan odjek za èitav prostor i ljude koji su tu živjeli. "Sada smo u poziciji da se ta trasa bivše željeznièke pruge može realizovati i valorizovati u turistièke svrhe. Imamo veliki prostor koji se njom povezuje od Neretve do Jadranske obale. Inicijativa koja je krenula prije nekoliko godina od opština kuda se pruga pruža nažalost nije ona dinamika koja se zamislila", kazao je Šimunoviæ. Opština Ravno, navodi njen prvi èovjek, uspjela je da napravi projekat rekonstrukcije stare željeznièke pruge od Ravnog do Zavale, mjesta gdje je smještena i peæina Vjetrenica, jedan od najveèih turistièkih potencijala u opšini i na širem prostoru, u dužini od 5,5 kilometara. Stavljanje u funkciju na tom potezu Æira, turistièkog voza, je vrijednost investicije od oko 2,8 miliona EUR. "Kada bi se kvalitetno pripremila studija i projekat zajednièki bi se moglo aplicirati prema fondovima EU, odnosno ostalih meðunarodnih donatora. Imamo ponudu koja bi bila privlaèna za sve goste na širem podruèju od Dubrovnika, juga Hercegovine, odnosno BiH, Crne Gore, èitavog ovog dijela sve tri države", navodi Šimunoviæ. Komplet trasa bivše željeznièke pruge provedena je kroz zemljišne knjige od kojih se dio vodi u Željeznicama FBiH, a dio na državnoj svojini. Postoji moguænost da se projekat, što se tièe imovinsko - pravnih odnosa, realizuje bez ikakvih problema. Ono što predstavlja najveæi problem jeste da je dio te trase stavljen u funkciju saobraæajnice koja povezuje naseljena i mjesta koja su bila odsjeèena poslije ukidanja pruge. "Treba naæi alternativu za njihovo povezivanje, a paralelno raditi na revitalizaciji pruge. Tuneli su oèuvani, ali zapušteni. Trebalo bi ih oèistiti. Treba provjeriti mostiæe koji su ranije bili u funkciji, koji su u ratu ošteæeni. Mislim da su to sve manji graðevinski zahvati na ukupan projekt koji bi bio finansiran od potencijalnih investitora", rekao je Šimunoviæ. On smatra da je pruga je izazov za opštine u BiH i Hrvatskoj da se taj prostor revitalizuje na pravi naèin - turistièki kroz Æiro, biciklistièke staze, razlièite sadržaje koji æe dati jednu novu ponudu koja bi znaèila svima. Upravo je u Zavali ranija stanica na željeznièkoj pruzi, stara 110 godina, prošle godine obnovljena i stavljena u funkciju ugostiteljskog sadržaja. Paralelno sa njom postavljena je ograda na kojoj se nalaze šine sa željeznièke pruge. Naèelnik opštine Èapljina Smiljan Vidiæ navodi da ideja oko revitalizacije uskotraène pruge od Èapljine do Dubrovnika traje nekoliko godina.. On istièe da je pruga za cijeli kraj bila žila kucavica - cijeli život se odvijao oko nje. Kada je ukinuta polako je, naglašava Vidiæ, prestajao život na svim tim podruèjima. Pojedine procjene pokazuju da bi potpuna revitalizacija pruge Gabela - Trebinje - Dubrovnik - Herceg Novi koštala 50 miliona EUR. (kraj) bvm