Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Udruženja za prava radnika Status pozvalo je danas sve zaposlene da organizuju bojkote, proteste, štrajkove i koriste sva druge oblike sindikalne borbe kako bi se poništile nedavno potpisane izmjene Opšteg kolektivnog ugovora. »Ukoliko to ne uèine u kratkom periodu, prava radnika æe se sa evropskim iskustvima i standardima približno izjednaèiti najranije za 15 do 20 godina«, upozorili su predstavnici Statusa. Oni su saopštili da su izmjene i dopune Kolektivnog ugovora zakljuèene nezakonito, bez javne rasprave, saznanja radnika i sindikata, a posebno je sporno što nijesu ispoštovane ustavne odredbe o socijalnom dijalogu. »Nije poštovan Zakon o radu koji jasno i precizno utvrðuje da Opšti kolektivni ugovor zakljuèuje nadležni organ Saveza sindikata Crne Gore (SSCG), a, kako saznajemo, taj dokument nije usvojila Skupštin radnièke organizacije. Zato se ove izmjene i dopune mogu slobodno smatrati ništavnim sa stanovišta zakonitosti«, navedeno je u saopštenju Statusa. Iz te organizacije kažu da su SSCG, Unija poslodavaca i Vlada raskinuli Opšti kolektivni ugovor iz 2004. èije odredbe presatju da važe, kao i njegove izmjene, 31. decembra naredne godine. »Potpisnici Opšteg kolektivnog ugovora su zakljuèili njegove izmjene i dopune i posebnom odredbom utvrdili da taj ugovor, koji je važio na neodreðeno vrijeme, prestaje da važi krajem naredne godine«, navode iz Statusa. »Nakon isteka važenja tog dokumenta, radnici ostaju nezaštiæeni bilo kakvim zakonom ili aktom i prestaje dvadesetogodišnja praksa crnogorskog kolektivnog ugovaranja«. To, kako objašnjavaju, praktièno znaèi da æe poslodavac sam odluèivati o pravima radnika. Iz Statusa podsjeæaju da kolektivni ugovori u kapitalistièkim zemljama postoje od 1911. godine. »Da li je Crna Gora u oblasti radnog i socijalnog prava sve dalje od Evrope ako se ima u vidu da je u Norveškoj Temeljni ugovor izmeðu Središnje federacije poslodavca i Konfederacije nacionalnih sindikata iz 1935. godine, još na snazi sa manjim izmjenama i dopunama?«, pitaju iz Statusa. Iz te organizacije upozoravaju da æe nakon decembra naredne godine vlasnici kapitala imati poziciju da mogu zakljuèiti ugovor kako njima odgovara ili ga uopšte ne zakljuèivati. »Postavlja se pitanje ko ima pravo da podriva sistem radnog zakonodavstva Crne Goere i vraæa uslove rada i prava radnika na poèetak 20. vijeka, za šta neko treba da snosi odgovornost«, zakljuèili su u Statusu. Izmjene i dopune Opšteg kolektivnog ugovora potpisane su poèetkom novembra, zbog, kako je saopšteno, potrebe usaglašavanja sa Zakonom o radu i reformisanjem sistema obraèuna zarada u skladu sa meðunarodnom praksom. Kolektivnim ugovorom je predviðeno uvoðenje minimalne zarade umjesto do sada najniže cijene rada. Utvrðeno je da minimalna zarada zaposlenog za standardni radni uèinak i puno radno vrijeme ne može biti niža od 30 odsto prosjeène zarade u prethodnom polugodištu. (kraj) bvm