Podgorica, (MINA-BUSINESS) – U Crnoj Gori je u prethodne èetiri godine smanjen broj nezaposlenih u svim životnim dobima, osim osoba starijih od 40 godina, kojih je više za 300, navodi se u analizi Zavoda za zapošljavanje (ZZZ). Prema podacima iz dokumenta Nezaposlenost, zaposlenost, ekonomska politika i migracije u Crnoj Gori, slijedi da je nezaposlenih starijih od 40 godina na kraju 2000. godine bilo 16,1 hiljada, a prošle 16,4. U prethodnih 14 godina je poveæana prosjeèna starost nezaposlenih u Crnoj Gori sa 29 na 32 godine, što znaèi da udio mladih osoba bez posla u ukupnom broju opada. Meðu nezaposlenima su na kraju prošle godine najbrojniji bili ljudi starosti 30 do 40 godina, kojih je na evidenciji Zavoda bilo 17,8 hiljada, za petinu manje nego na kraju 2000. U decembru je od 25 do 30 godina imalo 11 hiljada lica sa evidencije, što je èak dvostruko manje nego èetiri godine ranije. Za oko 35 odsto smanjen je broj nezaposlenih punoljetnih osoba mlaðih od 25 godina, dok je maloljetnika bez posla na evidenciji 238, trostruko manje nego 2000. godine. Ukupno je u decembru bilo 59 hiljada nezaposlenih ili 31,6 odsto manje nego 2000. godine, a na posao prosjeèno èekaju èetiri godine. U Zavodu procjenjuju da od toga broja petina radi »na crno« ili u poljoprivredi, a na evidenciji nezaposlenih je samo zbog osiguranja i naknada. Prema podacima Zavoda, stopa nezaposlenosti iznosi 22,6 odsto, što je 3,2 procentna poena manje nego na kraju 2003. godine. U analizi se navodi i da je stopa nezaposlenosti prethodne èetiri godine konstantno padala, pa je 2002. godine iznosila 30,45 odsto, 2001. 31,5, a na kraju 2000., 32,7 odsto. Nezaposlenost je veæa kod žena i iznosi 25,8 odsto, dok je kod muškaraca 15,2. Posmatrano prema opštinama, u prethodne èetiri godine poveæan je broj nezaposlenih na sjeveru, u Šavniku, Žabljaku i Plužinama, 20 do 30 odsto. Smanjen je u svim ostalim, a najviše u Danilovgradu i Plavu, preko 50 odsto. Nominalno, broj nezaposlenih je najviše smanjen u Podgorici, za 9,3 hiljade, Nikšiæu, za 4,3 hiljade i Beranama 2,6 hiljada. Zavod je analizirao podatke o broju nezaposlenih u posljednje dvije decenije, odnosno od 1985. godine, kada ih je bilo 40 hiljada. Od tada je nezaposlenih bilo uglavnom svake godine sve više, do 2000. godine kada je dostignuta cifra od rekordnih 81 hiljade nezaposlenih na evidenciji. U toj instituciji podsjeæaju da do 80-tih godina prošlog vijeka, u socijalistièkom sistemu, nije moglo biti nezaposlenih, ili je njihov broj morao biti zanemarljiv. »Podaci pokazuju da je nezaposlenost ipak postojala, bez obzira na napore države da se taj problem sanira kroz neekonomska i neselektivna otvaranja proizvodno-poslovnih kapaciteta, neekonomsko uvoðenje višesmjenskog rada, kao i zapošljavanje ogromnog broja radnika mimo kapaciteta i potreba«, ocijenjeno je u analizi. Na osnovu toga zakljuèeno je da je iskazana nezaposlenost od 1985. do 1990. godine bila mnogo veæa nego nakon 2000. godine, iako sami brojevi prikazuju drugaèije. Period od 1990. do 2000. godine, kada se raspala bivša SFRJ i njeno tržište, poèeli ratovi i razaranja privrede, uvedene sankcije meðunarodne zajednice, nastupila nezapamæena hiperinflacija i dogodile velike migracije stanovništva, u Zavodu smatraju neuporedivim sa ostalim razdobljima. »U periodu od 2000. godine nastupaju relativno stabilniji uslovi za tranzicione procese, a time i za primjenu mjera pri regulisanju stanja i kretanja na tržištu rada«, objašnjavaju iz Zavoda za zapošljavanje. (kraj) dmc/kmh