Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Srbija i Crna Gora je prošle godine privukla manje od 966 miliona USD stranih direktnih investicija (SDI), što je 29 odsto manje nego 2003., pokazuje ovogodišnji izvještaj o ulaganjima u svijetu Konferencije Ujedinjenih nacija o trgovini i razvoju (UNCTAD). Prema izvještaju, priliv SDI u jugoistoènu Evropu i Zajednicu Nezavisnih Država je prošle godine ostao stabilan u poreðenju sa prethodnom, a poveæala ga je samo Rumunija, koja je uz Bugarsku i najinteresantnija za ulaganje. Rumunija sama privuèe više SDI nego pet zemalja zapadnog Balkana, Albanija, Bosna i Hercegovina, Hrvatska, Makedonija i SCG, zajedno. Rumunski rekordan nivo SDI, od 55 milijardi USD, kako je objašnjeno, dijelom je rezultat prodaje naftne kompanije Petrom austrijskom OMV-u, ali je bilo znaèajnih investicija u automobilsku industriju i usluge. U Bugarskoj je MobilTel prodat Telekomu Austrije, amerièki Viva Ventures preuzeo je Bugarsku telekomunikacionu kompaniju, a bilo je i investicija u elektroenergetska preduzeæa. Izvještaj ne sadrži podatke o iznosu koji je SCG prošle godine investirala u inostranstvo, a za 2003. on je procijenjen na 25 miliona USD. Prošle godine su manje SDI u regionu od SCG zabilježile Gruzija, BiH, Albanija, Tadžikistan, Jermenija, Bjelorusija, Makedonija, Moldavija, Turkmenistan, Uzbekistan i Kirgistan. Azerbejdžan, Kazahstan, Bugarska, Ukrajina i Hrvatska su u grupi država koje su prošle godine privukle manje od 4,9 milijardi USD SDI, a Rusija i Rumunija više od tog iznosa. SCG je prošle godine imala 50 grinfild projekata, što je nešto više nego u prethodne dvije. U poreðenju s njom, manje grinfild investicija imale su BiH, Hrvatska i Makedonija. Prema broju podružnica stranih kompanija, kojih je u SCG prošle godine bilo 81, ona od zemalja zapadnog Balkana zaostaje samo za Hrvatskom. Od 2001. do 2003. godine inovatori iz SCG prijavili su svega sedam patenata, što je 70 odsto manje nego od 1991. do 1993. godine. Autori izvještaja oèekuju da se iznos SDI u svijetu ove godine poveæa, iako ih razvijene zemlje privlaèe sve manje. SDI su prošle godine, prvi put u prethodnih pet, “oživjele” u Latinskoj Americi, poveæane u jugoistoènoj Evropi i Zajednici Nezavisnih Država, a ostale stabilne u Africi. Ukupan prošlogodišnji iznos SDI u svijetu je dostigao 648 milijardi USD, dva odsto više nego 2003. Priliv u zemlje u razvoju poveæan je 40 odsto na 233 milijarde, a njihov udio u ukupnim privuèenim ulaganjima iznosio je 36 odsto, najviše od 1997. godine. Kako je ocijenjeno, sve veæa konkurencija tjera države da prodorom na brzo rastuæa tržišta zemalja u razvoju poveæavaju prodaju i smanjuju troškove, a strane investitore privlaèe i njihovi izvori nafte i minerala. Po privlaèenju investicija prednjaèe SAD, Velika Britanija i Kina. Gotovo polovina SDI potièe iz SAD, Velike Britanije i Luksemburga. Od regiona, investitorima su najinteresantnije Azija i Okeanija, sa prošlogodišnjih 148 milijardi USD stranih ulaganja, 46 milijardi više nego 2003. što predstavlja rekordan rast. Pored Kine, taj iznos SDI završio je i u zapadnoj Aziji, odnosno Saudijskoj Arabiji, Siriji i Turskoj. Razvijene zemlje kao grupa su znaèajan izvoznik SDI, jer im je odliv veæi od priliva za 260 milijardi USD. Odliv iz EU smanjen je za èetvrtinu na 280 milijardi USD, najmanje u prethodnih sedam godina. Veæina ostalih razvijenih zemalja poveæala je svoja ulaganja u inostranstvo, SAD, na primjer, za èak 90 odsto na rekordnih 229 milijardi. Uz oko 70 hiljada transnacionalnih kompanija i oko 690 hiljada njihovih podružnica u svijetu, èija prodaja vrijedi oko 19 hiljada milijardi USD, ukupan iznos SDI u prošloj godini se procjenjuje na devet hiljada milijardi USD. Najveæa nefinansijska transnacionalna kompanija na svijetu i dalje je Dženeral ilektrik /General Electric/ iz SAD, a slijede ga britanski Vodafon /Vodafone/ i amerièki Ford Motor. Najveæe finansijske transnacionalne kompanije su amerièka Sitigrupa /Citigroup/, švajcarski UBS i njemaèki Alijanc /Allianz/. (kraj) anf