Podgorica, (MINA) - Evropski savjet za životnu sredinu, Evropska Komisija (EK) i Evropski parlament sjutra će ponovo razmatrati reformu postojećeg Sistema trgovanja emisijskim kvotama (ETS) - jednog od glavnih mehanizama koji se koristi u Evropskoj uniji za destimulisanje daljih ulaganja u ugalj. Kako je saopšteno iz Grin houma /Green home/, da bi ETS ostao glavno sredstvo suzbijanja emisije izduvnih gasova potrebno je redizajnirati taj sistem, posebno u dijelu koji se odnosi na odredbe definisane 2013. godine, u cilju pomoći zemljama centalne i istočne Evrope da postepeno pređu na obnovljive izvore energije. „Tom uredbom definisana je mogućnost dobijanja besplatnih emisijskih kvota ovim zemljama pod uslovom da ulažu u modernizaciju i diversifikaciju njihovih energetskih sistema“, pojasnili su iz Grin houma. ÄŒlan 10C kojim se to definiše osmišljen je, kako se navodi, kao prelazni mehanizam koji je trebao da bude na snazi do 2020. godine, ali kako još nije ispunio svoju ulogu, EK je predložila da se produži i stvori dodatni fond modernizacije vrijedan dva odsto svih ETS naknada za niskokarbonske investicije u državama sa nižim bruto domaćim proizvodom po stanovniku. „Procjenjena vrijednost tih besplatnih dozvola između 2013. i 2019. godine procjenjuje se na 12 milijardi EUR“, precizira se u saopštenju. Iz Grin houma su rekli da dosadašnje iskustvo jasno pokazuje da se sredstva u velikoj mjeri zloupotrebljavaju za subvencionisanje fosilnih goriva, uključujući i ugalj. „Prema sopstvenim proračunima Komisije, u 2013. godini samo oko deset odsto od investicija kroz član 10C odnosile su se na čiste tehnologije ili diversifikaciju energetskih sistema", rekli su iz Grin houma. Poljska je, kako navode, najupečatljiviji slučaj koja je najveći korisnik besplatnih dozvola. "Ovo uključuje Belchatov- termoelektrane, najveći emiter ugljen-dioksida u Evropi", kazali su iz Grin houma. Oni su naveli da je Evropski parlament pravilno prepoznao potrebu da se uspostave kriterijumi kako bi se osiguralo da se ETS sredstva zaista koriste u cilju ubrzanja procesa tranzicije daleko od prljave energije. "Mjere koje je predložila Skupština podrazumjeva primjenu standarda koji se odnose na emisije ugljen dioksia kojim se isključuje mogućnost finansiranja projekata koji emituju više od 450 grama ugljen dioksida po kilovat-satu", pojasnili su iz Grin houma. Kako su rekli, uprkos činjenici da je veliki broj ministara životne sredine, uključujući i one iz Velike Britanije, Holandije i Njemačke, ukazao na potrebu za strožija pravila u svojoj poslednjoj debati o reformi ETS, konačni kompromis u Savjetu ne uključuje bilo kakve kriterijume za ETS tranziciona sredstva. „Na sjutrašnjem sastanaku očekuje se da će predstavnici Evropskog Parlamenta, Evropske Komisije i Evropskog Savjeta definisati izmjene pojedinih odredbi primjene ETS-a i tako obezbijediti da ETS ostvari svoju pravu ulogu obezbjeđujući zaista energetsku transformaciju“, navodi se u saopštenju. (kraj) zor/tpr