Podgorica, (MINA) – Zajednica Opština (ZO) Crne Gore je samostalno, nestranaèko, neprofitno i nevladino udruženje jedinica lokalne samouprave, koje su organizovane radi ostvarivanja zajednièkih interesa i potreba, od neposrednog interesa za graðane lokalnih zajednica. Od osnivanja ZO 1972. godine, sve do donošenja Zakona o lokalnoj samoupravi 1991. godine, opštine su, u okviru komunalnog sistema, imale širok krug nadležnosti, kao i sopstvene izvore sredstava za njihovo ostvarivanje. Zakonom o lokalnoj samoupravi 1991. godine, u opštinama se uspostavlja lokalna samouprava sa veoma uskim krugom nadležnosti, organi Republike preuzimaju mnoge poslove, koji su bili u nadležnosti lokalne samouprave. Taj mali krug nadležnosti ne finansira se iz izvornih prihoda, veæ iz centralnog budžeta, tako da je vršenje poslova i zadataka u okviru nadležnosti lokalne samouprave postalo uslovljeno visinom i naèinom distribuiranja sredstava iz tog budžeta. Izmjenama Zakona iz 1995. godine, nije uèinjen znaèajniji pomak na planu decentralizacije, demonopolizacije, depolitizacije i profesionalizacije lokalne samouprave. Znaèajnije aktivnosti preduzete su decembra 1998. godine, kada je Vlada Crne Gore usvojila Osnove reforme lokalne samouprave, a Ministarstvo pravde utvrdilo Program reforme. Aktivnosti se inteziviraju u drugoj polovini 2000. godine, kada predsjedništvo ZO obrazuje struèni tim i ukljuèuje se u reformu. Struèni tim priprema Stavove, koji su sadržali pravce reforme lokalne samouprave u skladu sa Evropskom poveljom o lokalnoj samoupravi. Konstitutivna Skupština ZO, jula 2001. godine donosi Statut i Program Zajednice i bira organe, Upravni odbor, predsjednika i sekretara. Programom su utvrðeni osnovni pravci djelovanja na planu zastupanja interesa lokalne samouprave pred centralnim vlastima, pomoæi u razvoju i ostvarivanje meðunarodne saradnje. Zajednica je protekle godine, iako limitirana kadrovima i drugim uslovima, ostvarila znaèajne rezultate. Prema rijeèima sekretara ZO Stanka Mariæa, aktivnosti Zajednice znaèajno su doprinijele uspostavljanju sistema lokalne samouprave. »Aktivnosti, kroz angažovanje na pripremi Zakona iz te oblasti, kao i one koje su u posrednoj ili neposrednoj vezi sa lokalnom samoupravom doprinijele su razvoju sistema lokalne samouprave«, rekao je Mariæ agenciji MINA. Prema njegovim rijeèima, razvoju su doprinijela iskustva zemalja razvijene demokratije. »Nastojali smo da se organizujemo i uspostavimo strukturu na modernim osnovama, programski osmislimo aktivnosti, koje rade asocijacije razvijenih zemalja. To nam je koristilo, i veæ se osjeæaju rezultati«, kazao je Mariæ. On je naveo da se, iako zakoni još nijesu usvojeni, radi na podsticanju donacija u opštinama. »Osmišljavamo i dalje aktivnosti, koje æe biti obimne, na implementaciji zakona. To je dugoroèan proces, gdje je neophodno uložiti mnogo napora da se to u opštinama sistemski uredi, implementira«, naveo je Mariæ. On istièe da razvoj sistema lokalne samouprave zahtijeva drugaèiji odnos, svijest službenika koji vrše javne poslove, kao i graðana. »Trebaæe dosta posla da i jedni i drugi shvate nove zahtjeve, kako bi uspostavili nove odnose, koji su neophodni za implementaciju«, smatra Mariæ. Prema njegovom mišljenju, uèešæe graðana u vršenju javnih poslova od izuzetne je važnosti. »Ne samo da je to izraz visokog stepena demokratizacije, veæ najbolji garant da æe biti donijete najbolje odluke, koje æe odražavati prioritetne potrebe. Samim tim graðani æe ih prihvatiti kao svoje, a ne nametnute odluke, što je garancija za njihovu punu i kvalitetnu implementaciju, bez obzira da li se radi o pravu ili obavezi«, smatra Mariæ. On navodi da je Zakon o lokalnoj samoupravi dosegao visok stepen demokratizacije. »Graðaninu je sve jedno da li æe odreðene poslove, kao i one koji su od njihovog neposrednog interesa, vršiti organi države ili lokalne samouprave, ako se vrše na birokratski naèin«, tvrdi Mariæ. Vlada Crne Gore je u maju utvrdila predlog zakona o lokalnoj samoupravi i dostavila ga Skupštini na razmatranje i usvajanje. Razlog zbog èega Zakon nije ušao u skupštinsku proceduru bili su lokalni, a kasnije i parlamentarni izbori. ZO smatra da je taj Zakon, zajedno sa zakonom o finansiranju lokalne samouprave trebalo donijeti do kraja godine. ZO zakljuèuje da od razvijenosti lokalne saouprave zavisi kvalitet odnosa graðana prema državi, a samim tim i sigurnost države. (kraj) tmi/sim