Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Državna revizorska institucija (DRI) dala je uslovno mišljenje na finansijski izvještaj Montenegro erlajnsa /Airlines/ za prošlu godinu, sa predlogom preporuka i mjera. Revizijom finansijskih izvještaja nacionalne aviokompanije konstatovano je da finansijski izvještaji u odreðenim sluèajevima ne daju objektivno stanje sredstava i obaveza. Prema nalazima revizora, iznos koji nije usaglašen izmeðu Montenegro erlajnsa i znaèajnih dobavljaèa i partnera - Aerodroma Crne Gore, Agencije za kontrolu letenja Srbije i Crne Gore, Fonda za zdravstveno osiguranje, JAT ervejza /Airways/ i Lovæen osiguranja je oko 1,24 miliona EUR i 184 miliona dinara. Takoðe, revizijom je utvrðeno da je gubitak kompanije u prošloj godini potcijenjen za iznos plaæenih kamata od 905,8 hiljada EUR. »Revizijom pravilnosti poslovanja je konstatovano da sredstva u pojedinim sluèajevima nijesu korišæena u skladu sa zakonom i podzakonskim propisima. Montenegro erlajns nije poštovao odredbe Zakona o javnim nabavkama iako je bio na listi obveznika«, navedeno je u Izvještaju o reviziji godišnjeg finansijskog izvještaja kompanije. Aviokompanija, kako se dodaje, nije poštovala ni odredbe Zakona o privrednim društvima, u vezi sa izjašnjenjem Skupštine akcionara za nabavku iznad 20 odsto vrijednosti imovine i u dijelu koji reguliše izbor izvšnog direktora. U Statut Društva nije unesena odredba iz èlana Zakona o privrednim društvima, kojom se precizira da je iskljuèivo pravo skupštine akcionara da donosi odluku o raspolaganju imovinom društva èija je vrijednost veæa od 20 odsto od knjigovodstvene vrijednosti imovine društva. U Izvještaju se podsjeæa da je predsjednik Odbora direktora kompanije, u skladu sa zakljuècima sa sjednice tog tijela, donio Odluku o nabavci vazduhoplova u vrijednosti 26,16 miliona EUR. »Ukupna aktiva društva bila je na kraju 2009. godine 42,684 miliona EUR. Vrijednost vazduhoplova koje je trebalo nabaviti je iznad 20 odsto vrijednosti imovine društva i o toj odluci je bila dužna da se izjasni Skupština akcionara, shodno Zakonu o privrednim društvima«, naveli su revizori. Izvršni direktor kompanije Zoran Ðurišiæ je, kako su dodali, istovremeno obavljao funkciju predsjednika Odbora direktora, što je suprotno èlanu Zakonu o privrednim društvima. DRI preporuèuje Montenegro erlajnsu da pokrene proceduru usklaðivanja Statuta sa Zakonom o privrednim društvima i obezbijedi punu primjenu tog propisa, posebno u dijelu izjašnjenja skupštine akcionara za nabavku iznad 20 odsto vrijednosti imovine kompanije. Preporuka je i da Montenegro erlajns pokrene proceduru izrade akta za definisanje njegove raèunovodstvene politike koje æe ubuduæe dostavljati uz godišnje finansijske iskaze. Kompanija, kako su naveli revizori, treba da obezbijedi punu primjenu Meðunarodnih raèunovodstvenih standarda (MRS) tako da kamata odnosno lizing naknada tereti troškove tekuæeg perioda kroz stavku finansijski rashodi. DRI preporuèuje da kompanija napravi ispravku u bilansima i finansijskim izvještajima u skladu sa MRS i da kamatu prikaže kao tekuæi trošak u okviru stavke finansijski rashodi èime bi se došlo do korekcije ukupnog gubitka za prošlu godinu odnosno do njegovog poveæanja za 905,8 hiljada EUR. Kompanija je, kako je objašnjeno, na stavci dugoroèni krediti u zemlji knjižilo 57 hiljada EUR koje se odnose na odobravanje finansijskih zaduženja zaposlenima, a nema zakonskog osnova za odobravanje finansijskih zaduženja zaposlenima, putem zakljuèivanja ugovora o zajmu. »Društvo je bilo u obavezi da za dobrena finansijska zaduženja zaposlenima, shodno Zakonu o porezu na dohodak fizièkih lica obraèuna i redovno plaæa porez nadležnom poreskom organu«, navedeno je u izvještaju DRI. Državni revizori preporuèuju kompaniji da preduzme radnje za naplatu potraživanja po osnovu datih, a ne vraæenih akontacija za službena putovanja, shodno Uredbi o naknadi troškova državnih službenika i namještenika. Uredbom je precizirano da akontaciju za službeno putovanje treba opravdati najkasnije tri dana od povratka sa službenog puta. Potraživanja po osnovu akontacija za službeno putovanje iznose 12 hiljada EUR. Revizijom je konstatovano da preduzeæe nema interni propis kojim se reguliše blagajnièko poslovanje, pa se preporuèuje njegova izrada. Evidentiran je kumulirani gubitak od oko 17,87 miliona EUR dok je kapital društva 25,69 miliona, odnosno kada se ukljuèe rezerve i nerasporeðena dobit od 27,9 miliona. »Kroz kumulirani gubitak obezvrijeðeno je 64 odsto kapitala. Ostatak kapitala iznosi 10,075 miliona EUR«, precizirano je u Izvještaju. DRI preporuèuje aviokompaniji da upozna Skupštinu akcionara sa stanjem neto imovine i donese hitne mjere sanacije finansijskog stanja. Montenegro erlajns je prošlu godinu završio sa gubitkom od 9,503 miliona EUR, 2010. je on iznosio 3,68 miliona, a iz ranijih perioda 4,686 miliona EUR. Akumulirano gubitak iznosi 69,56 odsto vrijednosti kapitala. Državna revizorska institucija preporuèuje preduzeæu da ubrza izradu kolektivnog ugovora koji bi vrednovanje radnih mjesta iskazalo kroz koeficijente i koji bi bio usklaðen sa Opštim kolektivnim ugovorom, a samim tim preciznije iskazao relaciju izmeðu radnih mjesta u kompaniji. Kompaniji se preporuèuje i da poslovanje sa Aerodromima Crne Gore, kao važnim dobavljaèem, reguliše ugovornim odnosom što hitnije. Revizori su naveli da uèešæe u kapitalu zavisnog preduzeæa u inostranstvu Montenegro erlajns DOO Beograd iznosi 9,8 hiljada EUR, a u kompaniji A&S 5,6 hiljada EUR. "Za uèešæe u kapitalu pravnog subjekta A&S nije dat dokaz", konstatovali su državni revizori. Nije, kako su dodali, dat dokaz revizoru o vlasništvu nad akcijama preduzeæa u zemlji u iznosu od 5,8 hiljada EUR. Potraživanje od JAT ervejza u knjigama Montenegro erlajnsa iznosi 41 hiljadu EUR, dok konfirmacijom ono nije iskazano. Razlika je nastala zbog JAT-ovog nepriznavanja obaveze. Za navedeni iznos JAT je tužen kod Privrednog suda u Beogradu radi naplate faktura iz ranijih perioda od 2004. do 2008. godine po osnovu usluga, isporuke obroka, piæa, potrošnih materijala, tankovanja goriva i slièno. Kod potraživanja od Fonda zdravstva dobijena je konfirmacija iz koje se vidi da nije priznata obaveza Fonda u iznosu od 112 hiljada EUR. "Razlika je nastala u prošloj godini, a odnosi se na isplaæena bolovanja radnicima društva. S obzirom na to da nijesu uplaæeni redovni doprinosi na lièna primanja, Fond ne prihvata obavezu dok se ne izvrše uplate po zaostalim doprinosima", navedeno je u Izvještaju. Sumnjiva i sporna potraživanja od kupaca iskazana su u iznosu od 1,246 miliona EUR. "U prošloj godini izvršena je jedna ispravka vrijednosti, po tužbi Društva prema tuženom kupcu iz Beograda u iznosu od 153 hiljade EUR. Ovo potraživanje je nastalo po osnovu neplaæenih faktura, na osnovu Kargo prodajnog ugovora, koji je zakljuèen u decembru 2007. godine", naveli su revizori. Ukupan utuženi iznos je 153 hiljade EUR i pored fakturisanog iznosa neplaæenih faktura sadrži pripadajuæe kamate. Saldo iz ranijih godina kod sumnjivih i spornih potraživanja iznosi 1,093 miliona EUR. Troškovi zarada, naknada zarada i ostali lièni rashodi su bili 9,526 hiljada EUR u prošloj godini i manji su 14 odsto u odnosu na 2010. Revizori su konstatovali da tokom prošle godine nijesu isplaæene sve obraèunate zarade usljed nedostatka novca. Troškovi primanja èlanova Upravnog odbora su iznosili 37 hiljada EUR ili 31 odsto manje nego u prethodnoj godini. Troškovi paušala su bili 631 hiljadu EUR ili 28 odsto manje. Ovi troškovi se isplaæuju po odlukama Odbora direktora i izvršnog direktora a shodno Pravilniku o visini dnevnica licenciranom osoblju kompanije. "Troškovi dnevnica za službena putovanja u inostranstvu su ostvareni u iznosu od 149 hiljada EUR ili tri odsto više nego u prethodnoj godini", navedeno je u Izvještaju DRI. Za reklamu i propagandu prošle godine je potrošeno 197 hiljada EUR ili 39 odsto manje u odnosu na 2010. godinu. Troškovi reklame i propagande u zemlji odnose se na ugovore o izradi filma za godišnjicu društva, o marketinškim uslugama, o emitovanju reklamno propagandnog sadržaja sa jednom crnogorskom TV stanicom, nabavku novogodišnjeg materijala. Jedan od ugovora o marketinškim uslugama odnosi se na ovu godinu a plaæen je u prošloj. Troškovi reklame i propagande u inostranstvu iznose 37 hiljada EUR, a odnose se na predstavništva Beè i Pariz. Troškovi obezbjeðenja (security) iznosili su 123 hiljada EUR, 116 odsto više nego 2010. godine. Za sponzorstva i donatorstva izdvojeno je 88 hiljada EUR ili 144 odsto više nego prethodne godine. Revizorima je dat na uvid ugovor o sponzorstvu sa jednim fudbalskim klubom. Troškovi reprezentacije su iznosili 59 hiljada EUR, dva odsto manje u odnosu na 2010. godinu. Utvrðeno je da je iznos od 5,542 hiljade EUR trebalo knjižiti na reprezentaciju u zemlji. A faktura od 4,679 hiljada EUR obuhvata i troškove smještaja. (kraj) bvm