Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Državno revizorska institucija (DRI) dala je uslovno mišljenje na završni raèun budžeta za prošlu godinu, uz preporuke Vladi da obezbijedi efektivne mjere nadzora nad prikupljanjem svih javnih prihoda i dodatno preispita politiku davanja subvencija i njihovu strukturu. Predstavnici DRI su u konaènom izvještaju o reviziji, u koji je agencija Mina-business imala uvid, ocijenili da Završni raèun budžeta za prošlu godinu u najveæem dijelu daje istinit i objektivan prikaz iskazanih primitaka i izdataka na gotovinskoj osnovi. „Revizijom je utvrðeno da su sve transakcije evidentirane na osnovu vjerodostojne dokumentacije u vremenu u kojem su realizovane, ali su utvrðena i odreðena odstupanja koja su opredijelila uslovno mišljenje”, konstatuje se u izvještaju. Odstupanja se, kako su naveli iz DRI, prvenstveno odnose na neprimjenjivanje ili nedosljednu primjenu propisa, kao i u manjoj mjeri na nedostatke u sistemu evidentiranja neizmirenih obaveza. Takoðe, odstupanja se odnose i na prikupljanja pojedinih javnih prihoda, nefunkcionisanja unutrašnjih kontrola u pojedinim sluèajevima, kao i nenamjensku potrošnju na pojedinim budžetskim pozicijama. Primici budžeta u prošloj godini iznosili su 1,37 milijardi EUR, a izdaci oko 1,45 milijardi. Deficit budžeta bio je oko 189,67 miliona ili 5,68 odsto bruto domaæeg proizvoda (BDP). U strukturi primitaka najveæu stavku èine porezi od oko 704 miliona, odnosno 51,35 odsto. U strukturi poreza najveæe je uèešæe poreza na dodatu vrijednost, 28,61 odsto. U postupku revizije utvrðeno je da potrošaèke jedinice nedosljedno primjenjuju zakonom definisane obaveze i da se u pojedinim sluèajevima i pored ranijih preporuka DRI ponavljaju greške u primjeni zakona i drugih nižih pravnih akata. U dijelu planiranja budžeta, državni revizori su utvrdili da budžeti pojedinih potrošaèkih jedinica nijesu u potpunosti utemeljeni na analizama stvarnih potreba po strukturi rashoda i utvrðenim namjenama. “U Zakonu o budžetu za prošlu godinu sve potrošaèke jedinice formalno imaju programe, ali oni nemaju programske indikatore kao sredstvo za praæenje rezultata u realizaciji programskih ciljeva, što je predmet posebnog projekta koji još nije završen i implementiran u Ministarstvu finansija”, objasnili su iz DRI. Državni revizori su preporuèili Ministarstvu finansija da okonèa aktivnosti na realizaciji Programskog budžeta. Iz DRI su dali preporuku Ministarstvu finansija i drugim resornim ministarstvima da pojaèaju kontrolu u ustanovama nad kojima obavljaju upravni nadzor u cilju obezbjeðenja blagovremenog usvajanja godišnjih finansijskih planova. “Budžetski zahtjevi ministarstava treba da obuhvate i godišnje finansijske planove ustanova koje su u njihovom sastavu i treba da sadrže opšte, namjenske, kao i prihode od djelatnosti i donacije” navodi se u izvještaju. Nenamjenska potrošnja, koju su državni revizori utvrdili kod više potrošaèkih jedinica, ukazuje na, kako su naveli, nedovoljnu efikasnost uspostavljenog sistema unutrašnje kontrole. DRI je u tom segmentu preporuèila Vladi da ubrza proces uspostavljanja unutrašnje revizije u javnom sektoru tako što æe omoguæiti popunjavanje nedostajuæeg broja sistematizovanih radnih mjesta za unutrašnje revizore. Vladi je data i preporuka da donese posebnu uredbu o budžetskom raèunovodstvu kojom bi se unaprijedile procedure u postojeæem budžetskom poslovanju. Revizijom je utvrðeno i da u državnom trezoru ne postoje adekvatne mjere nadzora nad naplatom pojedinih budžetskih prihoda, kao i da informacioni sistem Poreske uprave (PU) ne funkcioniše na naèin koji bi trebalo da opslužuje potrebe tog organa. “Preporuèuje se da se poreskom kontrolom u narednom periodu dodatno obuhvate kompanije i pojedinci koji se bave izdavanjem nepokretnosti diplomatskim i konzularnim tijelima i nastavi kontrola kod banaka i finansijskih institucija u dijelu poreza na prihod od kapitala”, konstatovali su u DRI. Državni revizori su preporuèili i da se postupak naplate poreza na promet nepokretnosti prenese iz nadležnosti PU u nadležnost lokalnih samouprava, s obzirom na to da njima pripada najveæi dio tog prihoda. “Preporuèuje se Ministarstvu finansija da, u skladu sa zakonskim ovlašæenjima, obezbijedi efektivne mjere nadzora nad prikupljanjem svih javnih prihoda”, dodaje se u izvještaju. Revizijom prihoda budžeta Crne Gore za prošlu godinu utvrðene su i odreðene nepravilnosti kod naplate javnih prihoda koje se ogledaju u tome što se pojedini prihodi ne uplaæuju na uplatne raèune, ne identifikuju pravovremeno i neadekvatno evidentiraju. Revizijom je utvrðeno i da se znaèajan broj osoba zapošljava pa osnovu ugovora o djelu ili o privremenim i povremenim poslovima za obavljanje poslova iz redovne nadležnosti državnih organa. Njih je prošle godine bilo 352. Takva zapošljavanja su tokom prošle godine evidentirana kod Uprave za nekretnine 82 zaposlena, Uprave policije 66, Agencije za zaštitu životne sredine 57, Ministarstva finansija 47, Ministarstva vanjskih poslova 32, Fonda penzijskog i invalidskog osiguranja (PIO) 23, Direkcije javnih radova 12, Poreske uprave deset, Direkcije za saobraæaj sedam, Ministarstva zdravlja tri, Uprave za mlade i sport tri, Agencije za zaštitu liènih podataka tri, Zaštitnika imovinsko pravnih interesa pet i Ministarstva za evropske integracije dva. Iz DRI podsjeæaju da Zakonom o državnim službenicima i namještenicima nije predviðena moguænost zapošljavanja pa osnovu ugovora o djelu, što znaèi da se u ovim sluèajevima primjenjuju opšti propisi o radu, odnosno Zakon o radu. Zakonom o radu propisana je moguænost za poslodavca da sa odreðenim osobama zakljuèi Ugovor o djelu za obavljanje poslova koji su van djelatnosti poslodavca, a koji imaju za predmet samostalnu izradu i opravku odreðene stvari, samostalno izvršenje odredenog fizièkog ili intelektualnog posla. »Revizijom je utvrdeno da Uprava za kadrove ne raspolaže podacima o broju službenika/namještenika kojima je prestao radni odnos iz razloga što državni organi Upravi za kadrove ne dostavljaju podatke o njima i zato Uprava za kadrove ne vodi ažurnu Centralnu kadrovsku evidenciju«, naveli su iz DRI. Revizori su utvrdili i da se odreðeni broj nepravilnosti u realizaciji kapitalnog budžeta ponavlja, pa su preporuèili da se Godišnjim zakonom o budžetu, obezbijedi realnije planiranje kapitalnog budžeta, transparentan opis poslova i napravi detaljna razrada projekata po fazama. DRI je utvrdila i odreðene nepravilnosti kada je u pitanju upravljanje gotovinom i voðenje blagajni potrošaèkih jedinica i u tom segmentu dala odreðene preporuke. Državni revizori su, zbog znaèajnog iznosa obaveza po osnovu stranog zaduženja i poveæanja državnog duga, preporuèili Ministarstvu finansija da najmanje jednom godišnje usaglašava stanja obaveza prema stranim kreditorima. “Neophodno je da zbog oèekivanih novih zaduživanja, Ministarstvo obavlja redovnu analizu održivosti duga, a posebno novih zaduženja sa akcentom na kretanje referentnih kamatnih stopa (Euribor) i usporavanje kretanja bruto domaæeg proizvoda (BDP)”, zakljuèuje se u izvještaju. (kraj) jlb/bvm