Podgorica, (MINA) – Odvajanje Srba od nacionalnih Crnogoraca i distanciranje od njih, jedini je spas za srpsku nacionalnu zajednicu u Crnoj Gori, ocijenjeno je na savjetovanju Kolektivna prava srpskog naroda u Crnoj Gori u svijetlu rezultata popisa iz 2011. godine. Skup je organizovao Srpski nacionalni savjet (SNS) u cilju, kako su naveli, usaglašavanja oko najvažnijih pitanja za srpski narod u Crnoj Gori. Èlan Savjeta Predrag Vukiæ kazao je da je problem srpske zajednice u Crnoj Gori mnogo složeniji od borbe sa vlašæu. On je kazao da je zagovornik odvajanja Srba od nacionalnih Crnogoraca i prihvatanja neminovne èinjenice da su oni „razdvojeni“, i da Srbi treba da se konstituišu kao poseban pravni èinilac sa sopstvenim zahtjevima, programom i kulturno-prosvjetnom autonomijom. „Mi nemamo snagu da vršimo takozvano moralno i duhovno prosvjeæivanje naše #braæe#. Za tako šta niti imamo spoljne potpore, ni politièke ni materijalne moæi, ni znanja“, rekao je Vukiæ. Prema njegovim rijeèima, Srbi kao narod, na cjelokupnom geopolitièkom prostoru koji naseljavaju, nijesu nikad imali sposobnosti da asimiluju druge narode i uveæavaju svoju brojnost. „Zato je odvajanje Srba od nacionalnih Crnogoraca i traženje kolektivnih prava u navedenom smislu, jedini spas za srpsku zajednicu i jedina moguænost da ona potraje i opstane do nekih, uslovno reèeno, povoljnijih vremena“, smatra Vukiæ. Vukiæ tvrdi da su sve opozicione partije instrumentalizovane u cilju tihe, lagane i bezbolne asimilacije srpskog naroda, a vlasti nikad nijesu krile da im je to krajnji cilj. „Srpskoj zajednici u Crnoj Gori potreban je èvrst i istrajan stav prema nacionalnim Crnogorcima, pa makar ta istrajnost trajala ne godinama, nego decenijama“, smatra on. Tu èvrstinu, kako je naveo, imaju pojedinci, ali ne i institucije. „Kada bi mi imali politièke partije, crkvu i institucije koje bi kod obiène srpske populacije gradile èvrst stav prema crnogorskoj zajednici, bojkotovanje njihovih skupova i jasno odvajanje od njih u liènom i svakidašnjem životu, mi bi opstali kao narod“, smatra Vukiæ. On je kao primjer naveo Andrijevicu u kojoj, kako je kazao, Demokratska partija socijalista nije mogla doæi na vlast dok Srbi nijesu poèeli da se „miješaju“ sa Crnogorcima, da ih posjeæuju i da idu na njihove skupove. „Kada bi postojale institucije koje nam ne bi govorile o jedinstvenom, državotvornom i bratskom pravoslavnom narodu, nego bi nam predoèile da se nasuprot nas nalazi ljuti, beskompromisni neprijatelj koji želi eliminaciju srpske zajednice, i da je neophodno jasno odvajanje od njih, i istovremeno borba za nacionalna prava, mi bi opstali“, naveo je Vukiæ. Predsjednik SNS-a Momèilo Vuksanoviæ kazao je da je, nakon saopštavanja rezultata popisa stanovništva i onih o procentualnoj zastupljenosti Srba u državnoj administraciji, nastavljena planska diskriminacija srpskog naroda. Prema njegovim rijeèima, Savjetovanje je zamišljeno kao „srpski dogovor“ i usaglašavanje oko najvažnijih pitanja za srpski narod u Crnoj Gori. To su, kako je naveo, oèuvanje srpskog jezika kao ravnopravnog u obrazovno sistemu, oèuvanje Srpske pravoslavne crkve u Crnoj Gori i obezbjeðivanje ravnopravne zastupljenosti Srba u državnoj administraciji i lokalnoj upravi. Vuksanoviæ je kazao da je SNS pripremio predlog rješenja za najznaèajnija pitanja za srpski narod u Crnoj Gori, uz napomenu da oni ne mogu iæi ispod onoga što su za sebe veæ ostvarile druge nacionalne zajednice. "Zahtijevamo da se, uvažavajuæi Ustavom zagarantovan moguænost službene upotrebe srpskog jezika, omoguæi školovanje na srpskom jeziku i da se nastavni programi ne mogu mijenjati bez saglasnosti predstavnika i organizacija srpskog naroda”, rekao je on. SNS traži i ispunjavanje ustavne obaveze koja se odnosi na na srazmjernu zastupljenost nacionalnih zajednica u organima državne vlasti o lokalne uprave. Zahtijevaju i punu zaštitu imena, imovine i dostojanstva Srpske pravoslavne crkve (CPC), i da se odnos izmeðu nje i države riješi u skladu sa kanonskim ustrojstvom pravoslavlja i ustavnim garancijama odvojenosti države i vjerskih zajednica. Vuksanoviæ je kazao da je, u cilju obezbjeðenja traženog, potreban jedinstven zahtjev predstavnika Srba za arbitražu u meðunarodnim institucijama koje se bave ljudskim pravima, radi davanja ocjene o opravdanosti zahtjeva predstavnika srpskog narodna u Crnoj Gori. “Do saopštavanja tih ocjena, neophodno je napustiti institucije države koje ne uvažavaju zvaniène pokazatelje o veæinskom srpskoj jezièkom identitetu u Crnoj Gori”, poruèio je on. Uèesnicima skupa emitovan je i video zapis u kojem književnik Milo Lompar poruèuje da Srbi u Crnoj Gori ne treba da se osjeæaju loše zbog rezultata popisa. On je kazao da borba za prava Srba u Crnoj Gori mora biti uporna i kontinuirana. “Ne treba odustajati, veæ stalno insistirati na poštovanju kolektivnih prava srpskog naroda u Crnoj Gori”, naglasio je on. Prema njegovim rijeèima, Beograd treba da pomogne internacionalizaciju srpskog pitanja u Crnoj Gori. Profesor Kosta Èavoški ocijenio je da „crnogorski glavari tvrde da govore posebnim, crnogorskim jezikom, samo da bi se u tome razlikovali od Srba i svojih predaka, koji su bili i ostali Srbi". Prema njegovim rijeèima, rezultati popisa su izuzetno zabrinjavajuæi. „Jer, ako nijesu krivotvoreni ili iznuðeni ucjenom ili prisilom, ukazuju na neuporedivo veæu smrtnost Srba, i izrazito veæi natalitet takozvanih Crnogoraca u odnosu na druge nacionalne zajednice“, naveo je Èavoški. Èavoški je poruèio da izražavanje srpskog nacionalnog identiteta u svim oblastima javnog i kulturnog života treba nastaviti uporno, postojano, nepokolebljivo i savršeno jasno. „To treba èiniti svim raspoloživim sredstvima javnog djelovanja, da bi se svi u Crnoj Gori neprestano podsjeæali da je Crna Gora srpska zemlja, kao što je to od vajkada bila“, kazao je on. Savjetovanje æe biti nastavljeno sjutra, kada se oèekuje usvajanje zakljuèaka i deklaracije. (kraj) gop/isf