Podgorica, (MINA) – Izvršni direktor nevladine organizacije (NVO) Akcija za ljudska prava (HRA) Tea Gorjanc-Preleviæ predložiæe sjutra èlanovima skupštinskog Odbora za politièki sistem, pravosuðe i upravu, da podnesu amandman na Predlog zakona o izmjenama i dopunama Kriviènog zakonika, koji se tièe zabrane propagiranja mržnje po bilo kom osnovu. U obrazloženju amandmana, koji je podržalo više od 20 NVO i pojedinaca, navodi se da Ustav Crne Gore zabranjuje izazivanje ili podsticanje mržnje ili netrpeljivosti po bilo kom osnovu, a da ta zabrana nije odgovarajuæe primjenjena u Kriviènom zakoniku, „S obzirom na èinjenicu da je u èlanu 370 inkriminisano javno podsticanje na nasilje ili mržnju prema grupi ili èlanu grupe koja je odreðena, iskljuèivo, na osnovu rase, boje kože, religije, porijekla, državne ili nacionalne pripadnosti, a da se u èlanu 443 zabranjuje propagiranje, opet iskljuèivo, rasne mržnje i podsticanje na rasnu diskriminaciju“, pojašnjeno je u obrazloženju. Navodi se da definicija ”rasizma”, odnosno ”rasne diskriminacije”, podrazumijeva shvatanje da rasa, boja, jezik, vjera, državljanstvo, nacionalna ili etnièka pripadnost predstavljaju opravdan osnov za mržnju, odnosno shvatanje o superiornosti jedne grupe ljudi odreðenih navedenim osnovima u odnosu na druge ili za diskriminaciju meðu ljudima. „Ova definicija, u skladu sa meðunarodnim standardima, ne obuhvata druge zabranjene osnove diskriminacije, kao što su pol, rodni identitet, invaliditet i seksualna orijentacija. Drugim rijeèima, Kriviènim zakonikom Crne Gore nije zabranjeno propagiranje mržnje i podsticanje na diskriminaciju po osnovu pola, seksualne orijentacije, rodnog identiteta ili drugog liènog svojstva“, smatraju u HRA. Iz te NVO podsjeæaju da su se prošle godine, prilikom javnog razmatranja predloga Vlade za izmještanje djece iz Komanskog mosta, mogli èuti komentari koji su se jedino mogli tumaèiti kao propaganda mržnje u odnosu na osobe sa mentalnim ili drugim invaliditetom, a da se ove godine, od najave održavanja ”parade ponosa” u Podgorici, pojavljuje govor kojim se podstièe mržnja u odnosu na seksualne manjine. Zato smatraju neophodnim da se, u skladu sa meðunarodnim standardom zabrane diskriminacije i slobode izražavanja, proširi inkriminacija zabranjene propagande mržnje i na druga lièna svojstva ljudi, pri èemu je neophodno posebno nedvosmisleno istaæi seksualnu pripadnost, rodni identitet i invaliditet. Pri tome, kako navode, treba imati u vidu i Preporuku Komiteta ministara Savjeta Evrope državama èlanicama o mjerama za suzbijanje diskriminacije na osnovu seksualne orijentacije ili rodnog identiteta, od 31. marta prošle godine, da se zabrani podsticanje, promocija i širenje mržnje i drugih oblika diskriminacije prema seksualnim manjinama i transrodnim osobama. „Posebno istièemo da suzbijanje govora mržnje predstavlja dozvoljeno ogranièenje slobode izražavanja u skladu sa èlanom 10, stav 2 Evropske konvencije o ljudskim pravima“, kaže se u obrazloženju. Navodi se da je Komitet ministara Savjeta Evrope donio je, 1997. godine, Preporuku državama èlanicama o govoru mržnje, kojom je predviðeno da ”govor mržnje” obuhvata sve oblike izražavanja koji šire, izazivaju, podstièu ili opravdavaju rasnu mržnju, ksenofobiju, antisemitizam ili druge oblike mržnje zasnovane na netrpeljivosti. Komitet je, kako se navodi, preporuèio državama da uspostave djelotvorni pravni okvir koji se sastoji od odgovarajuæih graðanskih i kriviènih odredbi za suzbijanje te pojave. Iz HRA podsjeæaju da je posebno preporuèeno da se omoguæi da se pored drugih kriviènih sankcija, za tu vrstu kriviènih djela omoguæe i sankcije u vidu rada u javnom interesu. „Ovu vrstu sankcija predviða i Krivièni zakonik u èlanu 41, i propisuje da se one mogu izreæi za djela za koja je izreèena kazna zatvora do pet godina“, navodi se, izmeðu ostalog, u obrazloženju. Amandman koji predlaže HRA podržale su NVO Anima, CAZAS, CEDEM, CEMI, CGO, CRNVO, Crnogorska alternativna kultura, Crnogorski ženski lobi, Ekvista, Evropski pokret u Crnoj Gori, Expeditio, Fondacija za stipendiranje Roma i Forum MNE. Podršku amndmanu dali su i Inicijativa mladih za ljudska prava, Juventas, LGBT Forum Progres, MANS, podgorièki i nikšiæki SOS telefon za žene i djecu žrtve nasilja, kao i istraživaè kršenja ljudskih prava Aleksandar Zekoviæ i èlan Evropske komisije za pravo seksualne orjentacije za Crnu Goru, Jovan Kojièiæ. (kraj) gop