Podgorica, (MINA) – Podaci o smanjenju natalitetu u Crnoj Gori su alarmantni, smatra sociolog Mirjana Popoviæ, navodeæi da briga države u toj oblasti mora da bude kontinuirana. U Crnoj Gori prošle godine roðeno je 6.713 beba, dok je umrla 5.871 osoba, što predstavlja pozitivan prirodni priraštaj od 842, koji je najniži od 1950. godine, pokazali su preliminarni podaci Zavoda za statistiku Crne Gore -MONSTAT. Negativan prirodni priraštaj zabilježen je u èak 13 opština. “Ti podaci su, naravno, alarmantni. Izuzetno važno je istaæi nedostatak ozbiljnih nauènih (multidisciplinarnih) studija koje bi se bavile izuèavanjem fenomena porodice u crnogorskom društvu, a sa tog aspekta i problema koji se odnose na nisku stopu prirodnog priraštaja”, kazala je Popoviæ agenciji MINA. Prema njenim rijèima, briga države o porodici mora biti permanentna, kontinuirana, senzibilna i prilagoðena i djeci i ženi koja u savremenom društvu izlazi u javnu sferu, “što plaæa odrièuæi se ili pomjerajuæi starosnu granicu kada æe se ostvariti kao majka”. “Tu je i nebeznaèajan problem poveæanog broja abortusa, koji ne smije biti sredstvo kontracepcije, i neznanja iz oblasti seksualnosti naroèito kada je rijeè o mladima”, kazala je Popoviæ. Ona smatra da se veæi stepen prirodnog priraštaja u nekim opštinama na sjeveru može objasniti još uvijek jakim tradicionalnim vrijednostima koje snažno ’’pulsiraju’’- pa je u tim podruèjima još prisutna patrijahalna porodica, a kako je kazala, ne treba zanemariti ni religijski momenat. Popoviæ je upozorila da se država temeljnije mora baviti fenomenom porodice, braka u svim njihovim odnosima, dimenzijama i procesima u specifiènom društveno kulturnom kontekstu Crne Gore. Prema njenim rijeèima, to je bitno posebno jer je crnogorsko društvo više decenija izloženo siromaštvu, nezaposlenosti, socijalnoj patologiji razlièitih oblika ispoljavanja, opštoj nesigurnosti. “Što je sve ’’prirodno’’ ostavilo poslijedice i na porodicu, a naroèito na reproduktivnost, kao jednu od njenih temeljnih funkcija. Pitanje odnosa u porodici, naèin njihovog funkcionisanja, pitanja prirodnog priraštaja zavise u prvom redu od sistema vrijednosti u jednom društvu koji se neminovno reflektuju i na porodicu kao neraskidivi dio društvenog sistema”, kazala je Popoviæ. Ona je ocijenila da u Crnoj Gori još ’’pulsiraju’’ tradicionalne i patrijarhalne vrijednosti, “ali sa njima u nekoj èudnoj kostelaciji odnosa egzistiraju i libralistièko globalizacijske vrijednosti”. Popoviæe je navela da je problem u tome što crnogorsko društvo još nije demokratski sazrelo “da i prema jednima i drugima izvršimo proces selekcije”. Ona je ukazala da postoje i dubinske promjene porodiènog tkiva, koje se dešavaju u savremenom društvu, a koje se neminovno u veæem ili manjem stepenu reflektuju i na odnos prema porodici u Crnoj Gori. Popoviæ je dodala da su promjene najvidljivije u obliku porodiène organizacije, navodeæi da je nekada u Crnoj Gori bila dominantna proširena porodica, a da danas porodicu uglavnom èine samo roditelji jedno ili dvoje djece. “Te promjene se odnose na potrošaèki stil života koji dominira u savremenoj porodici, promjene u konceptu i praksi roditeljstva, odvajanje seksualnosti od nekada dominantne reproduktivne funkcije porodice i braka, promjene u samoj strukturi partnerskih odnosa, kao i sve veæi stepen uticaja rodnog diskursa u procese porodiènog i braènog života”, pojasnila je ona. (kraj) mib/anm