Podgorica, (MINA-BUSINESS) – Stavovi Centralne banke (CBCG), u vezi sa novim zakonom o toj instituciji, temelje se iskljuèivo na domaæem i meðunarodnom zakonodavstvu i principima, a ne na neèijim liènim preferencijama i ambicijama, saopštili su danas njeni predstavnici. Oni su kazali da je èlan 90 Predloga zakona o Centralnoj banci, osim što je neustavan, suprotan je i Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju, kojim je Crna Gora preuzela obavezu da i taj propis uskladi sa relevantnim zakonodavstvom Evropske unije (EU). „Novopredložena odredba nesaglasna je sa odredbama èlana 2 Ustavnog zakona za sprovoðenje Ustava Crne Gore, jer nije obezbijedila da èlanovi organa Centralne banke nastave da rade do isteka vremena na koji su birani. Ona je nesaglasna je sa zakonodavstvom EU i to sa Ugovorom o funkcionisanju EU i Statutom Evropskog sistema centralnih banaka i Evropske centralne banke (ECB), jer se njome narušava princip personalne nezavisnosti Centralne banke“, objasnili su iz CBCG. Prema Predlogu zakona o CBCG, novi èlanovi Savjeta imenovaæe se u roku od 90 dana od stupanja na snagu tog propisa. Iz CBCG podsjeæaju da je Nacrt zakona o Centralnoj banci, koji su pripremili ta institucija i Ministarstvo finansija, sadržao prelaznu odredbu kojom se odreðivalo da „èlanovi Savjeta koji tu funkciju obavljaju na dan stupanja na snagu zakona, ostaju na funkciji do isteka mandata na koji su imenovani, s tim da predsjednik Savjeta nastavlja da radi u zvanju guvernera, a generalni direktor i zamjenici generalnog direktora u zvanju viceguvernera koji su èlanovi Savjeta“. Ustavni zakon za sprovoðenje Ustava, kako dodaju, u èlanu 2, propisuje da organi vlasti u Crnoj Gori i drugi državni organi, organizacije i službe i organi lokalne samouprave, nastavljaju da rade do isteka vremena na koje su birani, u okviru prava i dužnosti utvrðenih Ustavom. »Kontinuitet u radu državnih organa i organizacija obezbjeðuje se kontinuitetom u radu njihovih organa, odnosno osoba koje obavljaju funkcije tih organa i organizacijatako da ostaju na funkciju do isteka mandata. Novopredloženo rješenje nije u skladu sa navedenom odredbom Ustavnog zakona, jer se navedeni èlan 2 Ustavnog zakona morao primijeniti i na Centralnu banku koja je, i prije donošenja Ustava i po novim ustavnim odreðenjima, organizacija države Crne Gore«, saopštili su iz CBCG. »To znaèi da je bilo neophodno obezbijediti da èlanovi Savjeta Centralne banke, koji tu funkciju obavljaju na dan stupanja na snagu novog zakona, ostanu na funkciji do isteka mandata“. U tom smislu, naglašavaju iz CBCG, primjena èlana 2 Ustavnog zakona za sprovoðenje Ustava u drugim sluèajevima drugaèije je sprovedena, pa je kontinuitet u radu sudova i tužilaštava obezbijeðen tako da je postojeæim sudijama i tužiocima zakonom odreðeno da ostaju na funkciju do isteka mandata na koji su izabrani, iako je novim Ustavom za njihov izbor utvrðen drugaèiji postupak, odnosno na naèin kako je to prvobitno bilo predloženo za èlanove Savjeta Centralne banke. Iz CBCG podsjeæaju da su opšti principi ureðenja položaja i ostvarivanja funkcija nacionalnih centralnih banaka u Evropskom sistemu centralnih banaka utvrðeni Ugovorom o Evropskoj zajednici, odnosno sada, nakon ratifikacije Lisabonskog ugovora, Ugovorom o funkcionisanju EU i Protokolom broj 4 o Statutu Evropskog sistema centralnih banaka i ECB. Najvažniji opšti princip, iz kojeg proistièe ureðenje svih ostalih pitanja položaja i ostvarivanja funkcija centralnih banaka, je njihova nezavisnost. Nezavisnost centralnih banka obuhvata funkcionalnu, institucionalnu, personalnu i finansijsku nezavisnost. »Novopredložena odredba èlana 90 nesaglasna je sa evropskim zakonodavstvom, jer se njome direktno narušava princip personalne nezavisnosti centralne banke. Naèin primjene principa personalne nezavisnosti utvrðuje ECB kroz davanje relevantnih mišljenja“, rekli su iz CBCG. Prema tim mišljenjima, kako kažu, svaka reorganizacija centralne banke, u vezi sa mandatom guvernera, mora da predvidi da postojeæi guverner treba da nastavi da obavlja dužnosti do kraja mandata. »U suprotnom, radilo bi se o „ex lege“ opozivu guvernera, koji bi bio u suprotnosti sa odredbom èlana 14, stav 2, Statuta Evropskog sistema centralnih banaka i Evropske centralne banke. Takoðe, princip liène nezavisnosti, kako je navedeno u èlanu 14, u stavu 2 Statuta, zahtjeva da se ista pravila za sigurnost trajanja mandata guvernera primjenjuju na druge èlanove tijela sa pravom odluèivanja u nacionalnim centralnim bankama“, saopštili su iz CBCG. Prema tome, kako konstatuju, i primjenom evropskog zakonodavstva bilo je neophodno obezbijediti da èlanovi Savjeta Centralne banke koji tu funkciju obavljaju na dan stupanja na snagu novog zakona, ostanu na funkciji do isteka mandata na koji su imenovani. „Raspolažemo i sa relevantnim mišljenjem da pomenuta nova odredba odredba krši Statut Evropskog sistema centralnih banaka i Evropske centralne banke i da nije u skladu sa mišljenjima ECB“, navode iz CBCG. Oni navode da ranije predloženi èlan, prema kome èlanovi Savjeta ostaju na funkciji do isteka mandata, nije neustavan potvrdio je i Sekretarijat za zakonodavstvo Vlade, jer nije imao nikakvih primjedbi na ovakvo rješenje. „A Sekretarijat za zakonodavstvo je jedini državni organ uprave nadležan, izmeðu ostalog, za staranje o usklaðenosti zakona, drugih propisa i opštih akata u postupku pripreme sa Ustavom i pravnim sistemom, kao i za davanje mišljenja o nacrtima i predlozima zakona i drugih propisa”, kazali su predstavnici CBCG. Oni su dodali da se Predlogom novog zakona o Centralnoj banci ureðuju status, ciljevi, funkcije, poslovanje i organizacija te institucije. Tim predlogom se izrièito utvrðuje da Centralna banka nastavlja da radi prema odredbama novog zakona, što znaèi da se njime obavlja samo reorganizacija veæ postojeæe institucije, a ne osnivanje nove. „Takoðe, obavlja se samo reorganizacija izvršne, odnosno rukovodne funkcije jer se umjesto izvršnih funkcionera Centralne banke uvodi guverner kao organ rukovoðenja, dok se i dalje zadržava Savjet, kao organ upravljanja. U suštinskom dijelu koji obuhvata nadležnosti Centralne banke, koji se sada shodno Ustavu sublimira kroz odgovornost za finansijsku stabilnost, ništa se znaèajnije ne mijenja“, kazali su iz CBCG. Kada je u pitanju regulacija i kontrola finansijskih tržišta, kako su dodali, Centralna banka je, kao i prije, odgovorna za bankarski sistem i platni promet, što pojednostavljeno reèeno èini segment od 95 odsto finansijske stabilnosti. Tržište osiguranja, kapitala i penzioni fondovi ostaju u kompetenciji drugih nadležnih regulatornih tijela, a tržište lizinga nadgleda Ministarstvo finansija. „Predlogom novog zakona o Centralnoj banci funkcija zajmoprimca u krajnjoj instanci ureðuje se konzistentnije, a u suštini na isti naèin kako je to bilo ureðeno privremenim Zakonom o mjerama za zaštitu bankarskog sistema. Pored toga, koordinacija aktivnosti nadležnih regulatora u cilju oèuvanja finansijske stabilnosti ureðuje se posebnim zakonom“, objašnjavaju iz CBCG. (kraj) bvm